Исторический флуд

[sacred]

http://webtv.hurriyet.com.tr/2/15061/0/1/iste-turkiye-nin-en-yasli-adami.aspx

Народ,кто по турецкий может объяснить.О каких погромах помнит этот дед(в120)лет.На вид и 80 нет.Армяне убили что ли там его родных?После рекламы идет это байда?

[Dedo]

http://webtv.hurriye...asli-adami.aspx

Народ,кто по турецкий может объяснить.О каких погромах помнит этот дед(в120)лет.На вид и 80 нет.Армяне убили что ли там его родных?После рекламы идет это байда?

ПЕРЕВОД ГУГЛОВСКИЙ

120 лет назад Аббас не мог скрыть своего восхищения DEDEвидели губернатора .. Игдыр губернатора, с просьбой о помощи от Управления по 120-летний Аббас, 15 детей 102внуков Муж поцеловал его руку. 300 лир на нужды 3-месячнойпенсии по старости не достаточно проблем для посещениягубернатором Амир Аббас Çiçek горения мужа в 1915 году,преследование армян, турков помню, как вчера, сказал он.Муж, его брат были убиты в армянских банд в деревнесообщил центр Игдыр Suvaren. Он заявил, что Аббас, в годыотсутствия, например, муж, "За три месяца я получаю пенсию по старости. жизни не представляется возможным. Я неполучил никакой помощи от государства. Мой сын безработныхв течение длительного времени. Я приехал сюда, от смущения.Öpünce Ты коснулся моей руки. Я забыл свой позор. Мой сынпровести работу, пока мы "сказал он. Амир губернатор цветок", на фронт крах этой страны. Имеем честь поцеловать вашу руку. Вам не нужно никому. потребуется", сказал он.

[kaivaz]

Интересный ракурс.

На заднем плане горы Айкакан Пара, которые тянутся на запад от Масиса.

[sacred]

П.Аветисян: «Результаты армянских раскопок имеют уникальное значение не только для Армении, но и для оценки истории всей Передней Азии»

11:43, 17 Май, 2011

С июня в Армении возобновляется сезон археологических раскопок. Связанные с этим программы, результаты прошлогодних раскопок и их значение стали темой беседы Арменпресс с директором Института археологии и этнографии Национальной академии наук РА Павлом Аветисяном.

В-с: Г-н Аветисян, какие в этом году планируются программы, связанные с раскопками в Армении, и на каких территориях они будут проводиться?

Ответ: Есть определенный порядок проведения археологических раскопок в Армении. Институт археологии и этнографии НАН РА в этом году представит министерству культуры 27 заявок на проведение полевых исследований на месте ряда древних поселений. Заявками предусматриваются как собственно раскопки, так и исследовательские работы. Раскопки – это довольно длительный процесс и, по сути, мы каждый год продолжаем начатое в предыдущем году. К примеру, в этом году мы продолжим раскопки в Арташате, которые ведутся там начиная с 1970-х годов. Однако, кроме базовых раскопок, есть и «спасательные» раскопки: речь идет о памятниках, которые в силу тех или иных причин нуждаются в восстановлении или в исследовании.

В этом году мы продолжим также заниматься изучением памятника каменного века в бассейне реки Дебед, древних поселений в Разданском ущелье, пещеры в Арени, раскопки древнего поселения Годедзор по соседству с Сисианом, а также Гагарота, находящегося у северо-восточного подножья Арагаца, усыпальниц в Цахкаландже, памятников времен Ванского царства - крепостей Арамус и Гетап. Будут вестись раскопки в районе поселений Техутского месторождения, усыпальниц Карашамба, в столице Армавир.

В ходе раскопок выявляется огромное количество артифактов, которые проходят длительный период обработки, очистки и классификации.

В-с: А каким был самый важный результат прошлогодних раскопок?

Ответ: Прежде всего, следует сказать о раскопках в Арендже – речь идет о найденном там самом древнем башмаке и артифактах, свидетельствующих о производстве вина. Эти результаты имеют важное значение не только для оценки истории Армении, Армянского нагорья, но и всей Передней Азии, осознания механизмов формирования цивилизации. Найденные в Арени материалы имеют уникальное значение. Подобные результаты ежегодно дают нам и раскопки в Арташате.

В-с: Что Вы можете сказать о международном сотрудничестве в сфере археологии?

Ответ: Наш институт каждый год значительную часть раскопок проводит совместно с научными центрами разных стран и в этом году мы планируем более 10 программ с участием специалистов из США, Франции, Японии, Италии, Германии. Благодаря совместным программам мы получаем возможность пользоваться лучшими лабораториями мира. Мы сегодня проводим огромное количество исследований, по сути, бесплатно.

В-с: Какое значение имеют эти раскопки для самой Армении?

Ответ: Задача археологии – восстановить реалии прошлого и зафиксировать это. Любые раскопки пополняют страницы армянской истории. Нет науки, имеющей отношение к жизнедеятельности человека, которая не нуждалась бы в данных археологии. Так что, роль археологии трудно переоценить.

[Самvел]

как изменялась Османская империя

[Гадрутеци]

как изменялась Османская империя

[Самvел]

Интересная карта. Но почему территории нынешнего Азербайджана в составе Порты в 1683-1829 гг??

Изменено 27 мая 2011 пользователем Cамvел (история изменений)

[Самvел]

старые фотографии по армянским беженцам и истории Первой республики из архива библиотеки Конгресса США

http://www.haycafe.ru/blog/290.html

[Самvел]

Хачкар высотой 6,8 метров в селе Кош. Установлен в 1195 г. в честь освобождения села от сельджуков. остальное тут, интересный блог-- http://plusninety.livejournal.com/154070.html#cutid1

[sacred]

Армянский след в Китае.

City of Haelar, Manchuria,

North China. Mr. Krikor Kassiants, on horseback and buggy in front of his grocery store named after him. Circa 1915-1916.

[sacred]

Армяне в Адис Абебе...Эфиопия...школа Кеворкофф

Изменено 3 июля 2011 пользователем sacred (история изменений)

[kaivaz]

ГДЕ Это?

Интересное поселение. Слева виднеется отдельно стоящая церковь.

[shmidt]

..vajeleq.. http://www.houshamadyan.org/arm/mapottomanempire/van-vilayet.html

[sacred]

ՀԱՀԳԲ (ASALA). «Վան» գործողության մարտիկների դատավարությունը

Հինգշաբթի, 04 Օգոստոս 2011 14:04 ՀԱՅԵՐԻ ԴԱՏԸ

ՓԱՐԻԶԻ ԵՐԴՎՅԱԼՆԵՐԻ ԱՏՅԱՆՈՒՄ

ՊԱՇՏՊԱՆ ԼԵԿԼԵՐԿԻ ՃԱՌԸ

ՀԱՀԳԲ (ASALA) «Վան» գործողության մարտիկների դատավարության ժամանակ

(Պաշտպանի ելույթը ներկայացվում է կրճատումներով)

Թարգմանությունը`

ԳՐԻԳՈՐ ՋԱՆԻԿՅԱՆԻ

-Պարոն նախագա°հ, պարոնայք խորհրդականնե°ր, տիկնայք եւ պարոնայք երդվյալնե°ր, միտք ունի° արդյոք մի անգամ եւս վեր կենալ եւ ասել այն, ինչ ձեզ հայտնի է դատավարության առաջին օրից: Ես պաշտպանում եմ հպարտ կանգնած չորս երիտասարդներին եւ գիտեմ, որ նրանց միջոցով պաշտպանում եմ բզկտված ու խոշտանգված մի ժողովրդի, որն այժմ մեղադրյալներին է նայում եւ իր լավագույն զավակները համարում:

Ինչո°ւ: Հենց այդ հարցին, ըստ երեւույթին, պիտի պատասխանեք դո°ւք: Ես ոտքի եմ ելել ամենավերջում եւ շատ բնական եմ համարում, որ պաշտպանականով հանդես են գալիս ինչպես հայ, այնպես էլ ֆրանսիացի փաստաբաններ: Նախ` նկատի ունեմ էմիլ Ասլանյանին, որը ներկայացնում է ինքնահաստատումը գտած հայերի սերունդը եւ խոստովանում է, թե մինչեւ ո°ր աստիճանի այս երիտասարդների պայքարը իրենն է, նկատի ունեմ Րաֆֆի Փեշտիմալջյանին, որի խոսքը, ինչպես բոլոր հայերինը, հուզիչ էր, քանի որ պատմում էր մոր, նրա հուշերի, արյան մասին, որը մինչեւ հիմա առկա է իրենց ընտանիքում: Նույնը կարելի է ասել Պատրիկ Դեւեջյանի մասին, որին, չնայած մեր բազում տարաձայնություններին, այսօր եղբայրաբար միացնում է տառապած ժողովրդի համար մղվող դժվարին պայքարը: Կուզեի անպայման նշել նաեւ Ֆրանսիս Թեյջանին` մարդկային հիմնարար իրավունքի, եւ Ժան-Պիեռ Մինյարին` արժանապատվության մասին խոսելու համար:

Ինձ մնում է, սրտի° լեզվով խոսել: Թերեւս, բայց ես խնդրում եմ չորսին էլ ազատել ոչ միայն զգացական, այլ նաեւ բարոյահոգեբանական, քաղաքական նկատառումներով:

Թեհլերյանին արդարացրին:

1922-ին Բեռլինում վեհանձն դատավորներ կային, ինչպես այժմ Ֆրանսիայում կան: Դուք դատելու եք մարդկանց: Մարդկանց` իրենց արածի համար, բայց մարդու արածը միայն փաստական կողմ չունի: Յուրաքանչյուր արարք ինքը` մարդն է: Չորս մեղադրյալին դուք դատելու եք այս մտայնությամբ, շատ լավ իմանալով, որ հայ ժողովուրդն այստեղ ներկա է, սպասում է ձեր վճռին:

Ինչո°ւ են չորս երիտասարդները հայտնվել այստեղ: Ինչո°ւ են նրանք ապրում հին հուշերով եւ վաթսունութ տարի անց թուրքական կառավարությանը մեղադրում այն ամենի համար, ինչ արել է Օսմանյան կայսրությունը: Ինչո°ւ են նրանք մարդ սպանել: Ինչո°ւ պետք է ազատ արձակել նրանց:

Ո°ւր են իրենց տները: Մերձավոր Արեւելքի ահավոր պատերազմում, որտեղ մարդիկ բախվում են մի փոքրիկ թաղամասի համար, որտեղ ժողովուրդներն ու համաշխարհային պատմությունը գոյատեւում են ռումբերի ներքո` դաժան պայմաններում, որտեղ երեխաները տասնհինգ տարեկանից զենքերը ձեռքին կռվում են սոսկ իրենց գյուղը պաշտպանելու համար, հայերին հասկացնում են, որ Լիբանանն իրենցը չէ, եւ նրանք հասկանում են, որ աշխարհում գոյություն ունի մի ազգ, որին պատկանում են միայն իրենք:

Ո°րն է հայերի գոյության նախապայմանը, իհարկե, նախ` երեքհազարամյա պատմությունը: Այս ժողովրդին անընդհատ ասպատակել են ամեն կողմից, վաչկատուն ցեղերը` սրի քաշել, հայը ենթարկվել է մերթ այս, մերթ այն տերությանը, սակայն երեք հազար տարի անընդմեջ գոյատեւել է բնօրրանում` այն լեռների ներքո, որոնց իշխում է Արարատը` Հայաստանի խորհրդանշանը: Հայերն ապրել են իրենց կրոնով, եկեղեցիներով, ծեսերով, մշակույթով, երգով ու պարով, արհեստներով, հոգու խորությամբ, բարի համբավով, բացառիկ այբուբենով, բնանկարի ինքնատիպությամբ, անկրկնելի այգաբացներով: Ի°նչ է եղել այդ ամենը: Համաշխարհային հանրագիտարանը վկայում է. «Արեւելյան Անատոլիան հիմնականում բնակեցված է կիսաքոչվոր քրդերով, գյուղատնտեսության արդիականացման համընդհանուր ձգձգումը այն դարձրել է ամբողջ Թուրքիայի ամենաթերզարգացած երկրամասը»: Մինչդեռ ամենահարուստն է եղել:

Ուրեմն, ի°նչ տեղի ունեցավ: Ինքներդ եք հասկանում` ես չեմ ուզում վիճել թուրք պատմաբանի հետ, հիշատակել պարոն Մորգենթաուի` Թուրքիայում Միացյալ Նահանգների դեսպանի հուշերը, որը, երբ ջանացել է փրկել հայերին, Թալեաթ փաշան կանխել, ասել է. «Դուք ամերիկացի հրեա եք, ինչո°ւ եք հետաքրքրվում այդ մարդկանցով»: Հարկ չկա թերեւս անդրադառնալ նաեւ Եկեղեցիների համաշխարհային խորհրդի նախագահ Լեփսիուսի զեկուցագրերին, այդ տարիներին Թուրքիայում եղած լրագրողների անթիվ վկայություններին եւ հատկապես համայնական հիշողությանը, որի փաստերը համընկնում են պատասխանում` «Ցեղասպանություն եղե°լ է» հարցին: Եթե չի եղել, ո°ւր գնացին այն երկրամասի բնակիչները, որն այսօր Արեւելյան Անատոլիա է կոչվում, այս սրահի ունկնդիրները որտեղի°ց են եկել: Նրանք եկել են դարի ամենամեծ ողբերգությունից, դուք լսեցիք մեկի, երկուսի, երեքի, չորսի պատմությունները: Որքան վատ եմ զգում ինձ, որ ստիպված եղա ամբիոնից իջեցնել այն ծերունուն, որն իր տառապանքները հրապարակայնորեն պատմելու համար վաթսունութ տարի սպասել էր: Իջեցրի, որովհետեւ, տիկնայք եւ պարոնայք երդվյալնե°ր, ձեզ թվում էր, որ դուք այդ ամենն արդեն լսել եք: Մտածե°ք, ուրեմն, հայ համայնքի` բռնագաղթի զրկանքները սկզբից մինչեւ վերջ կրած մարդկանց մասին, բռնագաղթ, որը գիտականորեն էր կազմակերպվել ու իրագործվել` ամենեւին էլ ո°չ այն բանի համար, որ հայերը թիկունքում վտանգ էին ներկայացնում, Դաշնակիցներին էին պաշտպանում: Ինձ համար կարեւորը զոհերն են` տղամարդիկ, կանայք ու երեխաները: Վերապրողների պատմություններից պարզ է դառնում, որ տղամարդիկ ավելի բախտավոր են եղել, որովհետեւ առաջինն են սպանվել, մնացածները աքսորվել են: Ճանապարհին կանայք բռնաբարվել են, երեխաները` խաչվել կամ գետը շպրտվել, ահա° մի ամբողջ ժողովուրդ բնաջնջելու գիտական ծրագիրը: Իրենց գյուղերից, տներից հանված անպաշտպան աքսորականներին ո°ւր են քշել: Դեպի անապատ:

Այս ամբիոնից դուք լսեցիք բրդե կիսավերարկուով ծեր կնոջը` տիկին Մելինե Մանուշյանին, որը շատ հետաքրքիր նորություններ հաղորդեց ամուսնու` «ոճրախմբի» ղեկավար, «ահաբեկիչ» Միսաք Մանուշյանի մասին, այն նույն Մանուշյանի, ում Ֆրանսիայի հանրապետության նախագահը այժմ Ազգային Դիմադրական Շարժման հիասքանչ հերոսներից մեկն է համարում: Նա վերջին նամակում գրել է կնոջը. «Մելինե°, որբո°ւկս, ես մեռնում եմ` չունենալով ոչ մի ատելություն գերմանացի ժողովրդի նկատմամբ»:

Ինձ կարող են հակաճառել, որ այս տղաները զինվորներ չեն, Հայաստանը եւ Թուրքիան չեն պատերազմում, զինվորները միայն զենք կրելու, ամեն պահի սպանելու իրավունք ունեն: Նրանք կարող են փլատակների վերածել Դրեզդեն քաղաքը, Հիրոսիմայի վրա ռումբ նետելով, միլիոնավոր մարդկանց, այդ թվում եւ կանանց, երեխաների, սպանել: Իսկ Հայաստանը քանի որ այլեւս գոյություն չունի, «կանոնավոր» բանակ չի կարող ստեղծել:

Հիրավի, տարօրինակ տրամաբանություն է: Չէ° որ Թուրքիան առանց պատերազմ հայտարարելու գնդակահարեց հայ տղամարդկանց, կոտորեց ծերունիներին, կանանց ու երեխաներին, հատուկենտ վերապրող որբերին նավերը լցրեց, օտար երկրներ արտաքսեց: Դուք` թուրքերդ, կարծում եք, որ այդքանը բավական է, պատերազմն ավարտված է: Բայց արդյո°ք այն ավարտված է հայերի համար, որոնցից խլել են բնօրրանը, որոնք ուզում են հարատեւել:

Ո°չ, այս տղաները ահաբեկիչներ չե°ն, հայ ժողովրդի զինվորնե°րն են, այն ժողովրդի, որը դիվանագիտական ներկայացուցիչներ, պետությունների վրա ճնշում գործադրելու միջոցներ չունի, բայց ապրում է, գոյատեւում է մշակույթի, լեզվի, զավակների, ինչպես նաեւ հերոսների ու նահատակների շնորհիվ: Հատկապես` զինվորների°, որոնց այսօր դուք դատում եք: Եթե անգամ դատապարտեք, հիշեցե°ք, որ զինվորների° եք դատապարտում: Նրանք` չորս հանդուգն զինվորները, եկել են Ֆրանսիա ո°չ միայն իրենց ժողովրդի իրավունքները ներկայացնելու, այլեւ պահանջելու համար, որ ազատ արձակեն քուրդ եւ թուրք քաղբանտարկյալների: Ճիշտ է, նրանք վտանգավոր իրավիճակ են ստեղծել, ճիշտ է, մի հոգի մահացել, մեկ ուրիշը վիրավորվել է, բայց չի° կարելի չընդունել, պարոն ընդհանուր պաշտպա°ն, որ հյուպատոսարան մտնելիս սպանության մտադրություն չեն ունեցել: Ուստի, չե°ք կարող պահանջել, որ Գյուզելյանին մյուսներից կրկնակի ծանր պատժի դատապարտեն: Տիկնայք եւ պարոնայք երդվյալնե°ր, քիչ առաջ ես առաջարկում էի նրանց ազատ արձակել, այժմ էլ խնդրում եմ չորսի միջեւ տարբերություն չդնել: Նրանք կապված են եղել նույն գործողությամբ, այստեղ էլ կանգնած են կողք-կողքի: Եթե ուզում եք, նրանց զինվորներ համարեք, դատապարտեք մարտական գործողությունների համար, բայց տարբեր պատիժներ մի° տվեք:

Ճիշտ է, որ այս տղաները ռազմական գրոհ են ձեռնարկել, բայց մի°թե Հայաստանը պատերազմելու իրավունք չունի: Դուք հիշո°ւմ եք «Ես դատապարտում եմ» շարժանկարը, որտեղ հերոսը տեսնում է, թե ինչպես են մահացածները դուրս գալիս դագաղներից, ձայն տալիս իրեն: Այս չորս երիտասարդին էլ դիմել են Անապատի դիակները, իսկ նահատակ երեխաները ոտքի են ելել, նրանց ասել. «Ինչ-որ բան արեք, մենք չենք ուզում վերջնականապես մեռնել, մենք մահացած ենք, բայց ուզում ենք, որ դա որեւէ նպատակի, գոնե Հայաստանի ապագային ծառայի»: Այո°, չորս գրոհայինները մարտական գործողության են դիմել, որպեսզի այդ մասին խոսեն, աշխարհն իմանա, որպեսզի դուք` Ֆրանսիայի երդվյալներդ, լսեք այն, ինչն արդեն լսեցիք:

Եղիա Քեշիշյանին Պարսկաստանում երկու օր առաջ գնդակահարեցին (կարելի° է ասել, որ այս երիտասարդները խիզախ չեն), Լեւոն Էքմեքճյանին 1983 թվականի հունվարի 30-ին կախեցին Անկարայում, բայց դուք հավատո±ւմ եք, որ հետագա գործողությունները կանխեցին£ Ես կարող եմ ուրիշների` Ստեփան Զատիկյանի, այլ գրոհայինների մահապատիժները հիշատակել ու նորից համոզված պնդել, որ ոչ մի արդյունքի չեն հանգեցրել:

Նման պատիժները ի զորո°ւ են կաշկանդել մի ժողովրդի, որը ոտքի է ելել, որովհետեւ անձնական եւ ազգային պարտականության պարտադրանքները միախառնվել են եւ հենց այդ պատճառով ամեն ոք պատրաստ է զոհել կյանքը: Չհավատաք, որ եթե որեւէ մեկը բանտ ընկնի, ինչ-որ բան կփոխվի: Ձեր պատիժը ո°չ մի դեր չի խաղա, սոսկ քաղաքական նշանակություն կունենա£ Սովորական դատապարտությունը անհարիր է այս գործին, այլ է քաղաքական դատավարությունն իր մեկնաբանություններով, նշանակությամբ, բացահայտած ճշմարտությամբ:

Ինձ կարող են հիշեցնել նաեւ, որ Թուրքիան մի ծանրակշիռ ուժ է: Իհարկե, դա այդպես է, բայց եթե միջազգային հարաբերությունները դրան պիտի հանգեցնեն, ապա նման հիմնավորումով ցեղասպանության ժխտումը ի վերջո կառավարություններին ինքնավստահություն կներշնչի, որ իրենց ամեն ինչ կարելի է: Եվ ամենեւին պատահականություն չէ, որ «Միջազգային ներման» հանձնաժողովի` Եվրախորհրդին հղած զեկուցագրում Թուրքիան երեքից հինգ էջ է զբաղեցնում, որոնք ես ունեմ իմ տրամադրության տակ£ Ինչպես պատահականություն չէ այն հանգամանքը, որ Ֆրանսիան, Նորվեգիան, Շվեդիան, Դանիան, ելնելով Մարդու իրավունքների պաշտպանության եվրոպական համաձայնագրից, Թուրքիայի հետեւյալ խախտումների համար բողոք են հղել եվրոպական հանձնաժողովին:

Նրանք, ովքեր անպատիժ են մնում, կամ փորձում են մոռացության մատնել այն, ինչ արել են, ու ամբողջ աշխարհը մոռանում է, կարծում են, թե իրենց ամեն ինչ կարելի է: Անկասկած, բազում պատճառներից մեկը, որը Թուրքիային դարձրել է այնպիսին, ինչպիսին կա, աշխարհի կողմից ցեղասպանությունը մոռանալն է: Այժմ Թուրքիան մինչեւ իսկ իր քաղաքացիներին է կոտորում, տանջում:

Թուրքիան, դարձյալ կրկնենք, այս ատյանին հղած հեռագրերով ոչ թե պահանջում է դատապարտել հայ գրոհայիններին, իր դիվանագետներին պաշտպանել, ահաբեկչությունը մերժել, այլ` հավաստել, որ ցեղասպանություն տեղի չի ունեցել:

Մենք, ճիշտ հակառակը, ակնկալում ենք, որ դուք ընդունեք` ցեղասպանություն եղե°լ է, հայ ժողովուրդը նահատակվե°լ է, հայ ժողովուրդը իրավասո°ւ է զինվորներ ունենալու, իր հողե°րը պահանջելու: Ներկա բոլոր հայերը դրան են սպասում: Ի հարկե, մենք ուրախ ենք, որ հայերն այստեղ են, փոխադարձաբար իրար ճանաչում են: Համենայն դեպս, ես չեմ կարող նրանց չհանդիմանել` ինչո°ւ էիք այսքան երկար լռում, իմ հայ բարեկամնե°ր, ինչո°ւ էիք այդ մասին միայն իրար հետ խոսում: Ինչո°ւ ձեր երեխաները, որոնց նույնպես շատ լավ ծանոթ ենք, ամաչում էին արտահայտվել, ասես դարասկզբի նախճիրը ձեր արատը լիներ, մինչդեռ դժբախտությունն է, միաժամանակ` հպարտությունը:

Դուք հարստանալու համար չեք լքել ձեր երկիրը, այլ` կոտորվել, ստիպվա°ծ եք եղել գալ այստեղ: Ֆրանսիան ձեզ ընդունել է, եւ դա մեր պատիվն է: Ամեն դեպքում, դուք դժվարությամբ նվաճեցիք ձեր զբաղեցրած դիրքերը, եւ միայն ձեր զավակները տեսան ձեր արցունքները, տառապանքը:

Ինչո°ւ էիք սպասում այս դատավարությանը, որպեսզի Անրի Վերնոյն ասի. «Առկա է բոլոր նրանց ցասումը, ովքեր մղձավանջային մի երեկո Ուրֆայի եկեղեցուց հայերի մահերգը լսեցին եւ տեսան, թե ինչպես բոլորը ողջակիզվեցին»:

Չեմ կարող չանդրադառնալ նաեւ Շարլ Ազնավուրի խռովահույզ նամակին, որը դարձյալ այս դատավարության կապակցությամբ, հարկ է համարել իր խոսքը ձեզ հղել. «Մեր երիտասարդները ինքնության որոնման, անորոշության, արմատախիլ եղած լինելու, խուլ ականջների հանդիպելու պատճառով ներողամտության իրավունքն ունեն: Ֆրանսահպատակ լինելով հանդերձ` նրանց չեմ կարող մեղադրել: Ինքս ո°չ դատավոր եմ, ո°չ քաղաքագետ, այս տողերը գրում եմ, ինչպես սիրտս է թելադրում, եւ երջանիկ հանգուցալուծման հույս եմ փայփայում: Ես ազգությամբ հայ եմ, մի անգամ գոնե, մտածում եմ, որ մենք արժանի ենք դրան»:

Մեր դատասրահը լեփ-լեցուն է հայերով, շատերը ամբիոնից ելույթ ունեցան: Եվ որքան էլ նրանք քաղաքականապես տարանջատված լինեն, հետեւյալ առումներով միասնական են` մենք ցեղասպանության` դարի առաջին դժնդակ ցեղասպանության զոհերն ենք, մեր հողերը խլել են մեզնից, մենք ուզում ենք ետ ստանալ: Ինչ վճիռ էլ որ դուք կայացնեք, չորս երիտասարդները մեր հերոսներն են:

Այստեղ ներկա, Ֆրանսիայի համայնքի երկու հարյուր հիսուն հազար, աշխարհի վեց միլիոն հայերը այժմ լսում են ֆրանսիական արդարադատության ձայնը:

Հայ եղբայրնե°ր, դուք այլեւս միայնակ չեք, ձեր ժողովուրդը կվերագտնի իր բույնը: Չորս երիտասարդները այստեղ կանգնած են եւ գիտեն, որ ֆրանսիացի ժողովուրդը իրենց անմեղ է հռչակելու:

[sacred]

Վյուրցբուրգի Արքեպիսկոպոսական դղյակը

ՈՒՐԲԱԹ, 05 Բավարական հողի Արքեպիսկոպոսական դղյակը գտնվում է Վյուրցբուրգ քաղաքում, որի կենտրոնական մուտքի առաստաղի վրա, Վենետիկցի նկարիչ Ջովաննի Դիեբոլոն 1752-53 թվականներին 677 մետր քառակուսի մակերես ունեցող առաստաղի վրա նկարել է աշխարհի պատմությունը, որը համապատասխանաբար բաժանված է ըստ Եվրոպա, Ասիա, Աֆրիկա, Ամերիկա աշխարհամասերի:

Ձախակոմյան նկարում`

նկարիչ Ջովաննի Դիեբոլոյի 677 մետր

քառակուսի մակերես ունեցող Վյուրցբուրգի Արքեպիսկոպոսական դղյակի առաստաղի

մի մասը:

Ըստ պատվիրատուի՝ կոմպոզիցիան այլաբանորեն պետք է ներկայացներ չորս աշխարհամասերում տեղի ունեցած ամենակարևորագույն իրադարձությունները, որոնք աշխարհի զարգացման մեջ հիմնաքարային նշանակություն ունեին: Այն մասը, որը ներկայացնում է Ասիան՝ ունի հետևյալ այլաբանական կառուցվածքը. հետևի ֆոնի վրա պատկերված է բրգաձև սյուն, որի աջ կողմում կանգնած է մի կին, որի հայացքը ուղղված է ձախ, նրա կողքին կանգնած է հովանոցով մի տղամարդ, ավելի աջ պատկերված է օձ՝ փաթաթված ցուպին, կնոջ և հովանոցով տղամարդու դիմաց, գետնի վրա կիսաթիկնած և մեջքով դեպի դիտողը նստած է մի տղամարդ:

Կնոջից ձախ՝ նստած է լայնեզր գլխարկով, պատկառելի միրուքով մի անձնավորություն, նա նայում է ձախ և իր ձախ ձեռքում պահում է ջահը: Տղամարդը նստած է հղկված սալաքարի ետևում, որի վրա փորագրված են հայկական տառեր, սալաքարը ավարտվում է բարձրաքանդակով: Ասիան այլաբանորեն ներկայացնող պատկերը շատ ընդգրկուն է, նրա մեջ պատկերված է Քրիստոսի խաչելությունը, հեթանոսական աստվածներ և այլն: Ենթադրվում է, որ Ասիան ներկայացվող մասը նկարիչ Դիեբոլոն կատարել է ամենավերջում, նրա ստորագրությունը գտնվում է Հայկական այբուբենի աջ կողմում և թվագրված է 1753 թվականով:

(Վյուրցբուրգի Արքեպիսկոպոսական դղյակի առաստաղի Ասիական մասի սկիզբը, Մեսպոպ Մաշտոցը հայկական տառերի արարումից հետո

1957-ին Մեսսերը իր ուսումնասիրության մեջ ասում է, որ «որմնանկարի Ասիան ներկայացնող բաժնի վիմագրությունը հայկական այբուբենն է, ոչ ճշգրիտ...»

Վյուրցբուրգում հրատարակվող «Մաին փոստ» օրաթերթը իր 13.03.1963թ համարում, տպագրում է մի հոդված՝ «Դիեբոլոն հայերեն գիտե՞ր» վերնագրով, որի մեջ հոդվածագիրը պատմում է, որ իրանցի զբոսաշրջիկները հաստատում են, որ պատկերված է հայկական տառերը, նյութը մնաց անարձագանք:

1965 թվականին որոշ ուսումնասիրողներ հայտարարում են, որ պատկերված են մեհյանագրեր, 1971 թվականին մեկ այլ ուսումնասիրող հայտարարում է, որ տառերը Դիեբոլոյի ստեղծածն է: 1988 թվականին Վյուրցբուրգի Արքեպիսկոպոսարանը պաշտոնապես հայտարարեց, որ տառերը հայկական են:

Հարցին ավարտուն պատասխան տվեց Շմիդտը, որն ուսումնասիրելով պատկերված տառերը, կատարել է հետևյալ եզրակացությունը, որ Ասիան ներկայացվել է հայերի միջոցով, քանի որ նրանք առաջինն էին, որ պետականորեն ընդունեցին քրիստոնեությունը, իսկ սալաքարի հետևում գտնվող պատկառելի միրուքով անձնավորությունը կարող է լինել միայն Մեսրոպ Մաշտոցը, որը իրականացրեց Սուրբ գրքի թարգմանությունը, իսկ նրա աջ ձեռքի ջահը խորհրդանշում է հեթանոս և կույր աշխարհի լուսավորումը: Ինչու՞ Դիեբոլոն, որպես Ասիայի խորհրդանիշ վերցրեց Մաշտոցին և նրա տառերը՝ կարող ենք ենթադրել: Իսկ թե ինչու պատվիրատու Արքեպիսկոպոս Կառլ Ֆիլիպ Ֆոն Կրայֆենգալն հաստատեց և համաձայնվեց Դիեբոլոյի պլանի հետ` չգիտենք, գիտենք միայն, որ պահանջվեց 200 տարի, որպեսզի Դիեբոլոյի պատկերված տառերը հոգևոր առաջնորդների կողմից ճանաչվեին որպես հայկական տառեր:

(Վյուրցբուրգի Արքեպիսկոպոսական դղյակի առաստաղի Ասիական մասի սկիզբը

(Ասիական մասի կենտրոնական հատվածը, շրջանագծի մեջ վերցված է Հայաստանին վերաբերվող հատվածը:)

(Հատվածներ Վյուրցբուրգի Արքեպիսկոպոսական դղյակի առաստաղի Ասիական մասից

Արամ Մկրտչյան.Գերմանիա՞Մեյնց