Պարույր Սեվակ ԱՆԼՌԵԼԻ ԶԱՆԳԱԿԱՏՈՒՆ

[cartesius]

ՂՈՂԱՆՋ ԱՎԵՏԻՍԻ

Հազար ութ հարյուր վաթսունինն թվին

Հայոց այգիներն ի՞նչ պտուղ տվին.

Հայոց արտերում ի՞նչ բերք էր հասել,-

ԴԺվար է ասել:

Սակայն այդ թվին Մայր Հայաստանի

Արգանդը եղավ սրբորեն բեղուն:

Մի մանուկ ծնվեց Լոռվա Դսեղում...

Նա հետո պիտի դառնա պատանի,

Եվ երիտասարդ, եւ այր իմաստուն,

Անբախտ Մարոյին լացով սպանի,

Մեր հառաչանքը հասցընի Աստծուն:

Մրմուռից դաղված նրա բերանով

Սարոյի նանը պիտի ողբ ասի,

Մսրա զորքի հետ Դավիթը խոսի,

Գիքորը կանչի. «Էստի՜ համեցեք...»:

Նա պիտի երգի՝ ինչ է կամեցել

Իր մոխրակալած-հրակեզ հոգին

Եվ՝ որքան տրտում-նույնքան կենսագին՝

Տարիներ հետո նա պիտի դառնա

Մի Ժողովրդի ազնիվ կենսագիր...

Միեւնույն թվին, Լոռուց շատ հեռու՝

Անատոլուի խավար խորքերում

Մեկ ուրիշ մանուկ լույս աշխարհ եկավ:

Մինչ հայրը նրա՝ Գեւոն կոշկակար,

Գոգնոցը հանեց, արխալուղ հագավ,

Հարեւան-դրկից՝ մի-մի շիշ օղով՝

Նրա տուն մտան՝ աչքալուսանքի:

Հետո հերթն եկավ կանանց հոսանքի.

Մի թաս խավիծով կամ ձվածեղով՝

Ծննդկանի շուրջ նստեցին նրանք՝

Որդուն մաղթելով արեւշատություն,

Նորատի մորը՝ շուտ ապաշխարանք,

Աղվորիկ մի հարս,

Բարի տատություն...

. . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . .

Երեւի այդօր-

Եթե ոչ մարդկանց,

Գեթ ամենալուր եւ ամենազոր բնության համար-

Տոն էր անսովոր.

Չէ որ նա գիտեր, թե ում է ծնել,

Լսում էր չէ որ,

Թե ինչ նվագներ եւ ինչ անհամար,

Ինչ հայաշխարհիկ երգեր են հնչում

Այդ երկու թխլիկ նորածինների

Դեռ ոչինչ չասող առաջին ճիչում...

Երեւի այդօր ցերեկը ձգվեց՝

Քնից նոր զարթնած կտրիճի նման,

Իսկ ստվերները՝

Հարված սպասող շնիկների պես պոչերը քաշած՝

Լուռ կծկըվեցին...

Երեւի ահեղ ջրվեԺներն այդօր

Հոսեցին անձայն, ինչպես նկարում,

Եվ լույսը երգեց,

Քարը պար եկավ...

Անատոլուի ավազուտներում երեւի այդօր

Մարդիկ-քնի մեջ-ըմպեցին զովը Լոռվա ձորերի,

Ջահել այրու պես ծարավ արտերը եւ այգին պապակ

Հագուրդ ստացան կրքոտ Դեւբեդի ջրից անապակ...

Իսկ Լոռվա ձորում քուն մտած մարդկանց

Երազ այցելեց,

Մի հրաշալի՜ց-անսովո՜ր երազ.

Հարավից չված հազարան մի հավք,

Սոխակի ձայնով-ուԺով անգըղի,

Աքլորների հետ լուսայգ շեփորեց կտուրներն ի վար,

Հետո դարավոր կաղնու փչակը կտցով քչփորեց

Եվ-մե՜կ էլ հանկարծ-

Իր կտցի վրա այնտեղից հանեց

Շողեր ծալծըլված,

Շողեր դարսիդարս՝

Օձունի վանքի Շարակնոցի պես:

Մինչ այդ շողերը, ծալ-ծալ բացվելով,

Հենց այն է պիտի-ծլընգ հա՜ ծլընգ-զնգային կարմիր,

Հազարան հավքը հրթիռվեց-գնաց՝

Վերեւ սուրացող ասուպի նման,

Եվ...թառե՞ց արդյոք Լուսաստղի վրա,

Թե՞ ինքը դարձավ Լուսաստըղ մի նոր...

...Երեւի այդօր-քանի՜ դար հետո-

Երկինք ու երկիր հաշտվեցին նորից...

...Երեւի այդօր-քանի՜ դար հետո-

«Հայաստան» բառից պոկվեցին-ընկան

«Ռուսա»-ն ու «Տաճկա»-ն...