Армяне-Боша, армянские цыгане

[Agasfer]

Поправьте, если я ошибаюсь. Я всегда думал, что Сари-Тах был построен в 40-е годы для репатриантов.

[Agasfer]

отнюдь не ошибка,боша жили в Конде с 16-17 веков,но к 20му вку так обармянели,что иx не отличишь.

[shmidt]

.по моим наблюдениям(невнимательным) : жесткие ,рыжеватые волосы,маленькии нос, губы как бы суxие бесцветные,глаза всеx цветов,зубы редкие,мелкие,ладони крупные даже у женшин,с толстыми пальцами формы моркови(заостренные)...мужики крепкие на вид..

.в Аинтапе и Xарберде тоже много жило..

[Arciv]

...

[Javakhk]

Հայ բոշաների հետ կապված ամենազարմանահրաշ փաստն այն է, որ նրանց մասին այս վերջին տարիներին լույս տեսած հոդվածների առատությունը ՀԱԿԱԴԱՐՁ համեմատական է բոշաների իրական թվին ու տեսակարար կշռին: Հայաստանից դուրս ապրող մեկը այս հոդվածներից այն եզրակացության կարող է գալ, թէ Հայաստանում բոշաները տեսանելի ու զգալի մի զանգված են կազմում:

Մի քիչ զարմանալի է, բայց ինձ թվում է, թէ սա արտաքին ուժերի գործունեության արդյունք է: Մասնավորապես, երբ մենք մի քանի տարի առաջ սկսեցինք խոսել Ադրբեջանի թալիշների, լեզգիների ու այլ փոքրամասնությաւնների մասին, նրանք էլ իրենց ֆորումներում սկսեցին Հայ ազգը աջ ու ձախ “բաժանել” բոշաների, չե¨քեզահաերի, շուռտվածների եւ այլն…

Ատկէ ծնավ յետաքրութիւն յաղագս բոշայաց…

[Arciv]

Հայ բոշաների հետ կապված ամենազարմանահրաշ փաստն այն է, որ նրանց մասին այս վերջին տարիներին լույս տեսած հոդվածների առատությունը ՀԱԿԱԴԱՐՁ համեմատական է բոշաների իրական թվին ու տեսակարար կշռին: Հայաստանից դուրս ապրող մեկը այս հոդվածներից այն եզրակացության կարող է գալ, թէ Հայաստանում բոշաները տեսանելի ու զգալի մի զանգված են կազմում:

Մի քիչ զարմանալի է, բայց ինձ թվում է, թէ սա արտաքին ուժերի գործունեության արդյունք է: Մասնավորապես, երբ մենք մի քանի տարի առաջ սկսեցինք խոսել Ադրբեջանի թալիշների, լեզգիների ու այլ փոքրամասնությաւնների մասին, նրանք էլ իրենց ֆորումներում սկսեցին Հայ ազգը աջ ու ձախ “բաժանել” բոշաների, չե¨քեզահաերի, շուռտվածների եւ այլն…

Ատկէ ծնավ յետաքրութիւն յաղագս բոշայաց…

[Agasfer]

.по моим наблюдениям(невнимательным) : жесткие ,рыжеватые волосы,маленькии нос, губы как бы суxие бесцветные,глаза всеx цветов,зубы редкие,мелкие,ладони крупные даже у женшин,с толстыми пальцами формы моркови(заостренные)...мужики крепкие на вид..

.в Аинтапе и Xарберде тоже много жило..

[shmidt]

Рыжеватые волосы у цыган ?

[Bigoss]

Судя по последним исследованиям в области ромологии, цыганские группы впервые появились на территории Армении в 11-12 вв. вследствие почти трехвековой миграции из северо-западных и центральных частей Индийского полуострова через Иранское плоскогорье. Одна ветвь цыган, оторвавшись от основной массы своих соплеменников, осталась в Армении и в Малой Азии и впоследствии, приняв христианство армянского толка, положило начало формированию самобытной этнографической группы - армянских цыган - боша.

В конце прошлого и начале нынешнего века на территории Западной и Восточной Армении насчитывалось более 50.000 боша, проживавших в основном в районах Евдокии (Токат), Бойабада, Везирь-Кепру, Карса, Эрзерума, Басена, Ахалкалака, Ахалцыха, Олты, Сарыкамыша и т.д. Есть также свидетельства о том, что многочисленная колония боша проживала в Ереване, в районе Конд. После геноцида 1915 года основная масса уцелевших от резни боша переместилась в Восточную Армению и Грузию. В настоящее время на территории Армении они проживают в Ереване (в районах Сари-Тах, Канакер, Мараш), в Гюмри (в районе Боши-Майла), в поселке Харберд (в основном репатрианты 1947-48 гг. из Греции).

На территории Грузии боша обитают в городах Ахалкалака и Ахалцыха, а также в Шаумянском районе, Шулавере и Марнеули. Общая численность боша, по нашим наблюдениям, приближается к 10-12 тыс., из которых около 8-9 тыс. - в Армении. Есть свидетельства о том, что на территории Турции и поныне проживают принявшие ислам армянские цыгане боша, общая численность которых достигает 12 тыс. (по данным на 1987 г.).

Самоназвание армянских цыган - лом (от санскрит. думба - названия одной из низших каст, ср. евр. цыган. ром, азиат. цыган. дом). Языком общения является исключительно армянский (западные диалекты), однако и по сей день бытует тайный язык - ломаврен, который использует словарный фонд индо-арийского происхождения и грамматику армянского языка. Указанный язык используется при тайных разговорах, когда боша не хотят, чтобы окружающие поняли, о чем идет речь. Хотя христианство наложило большой отпечаток на психологию и мировоззрение боша, однако традиционные занятия и образ жизни, оказавшись более живучими, сохранились и поныне.

Все армянские цыгане считают себя армянами, хотя на уровне бытового сознания чувствуют некоторую отчужденность. Поскольку боша занимают низкое положение в социальной иерархии, они подчас скрывают свою принадлежность к данной этнографической группе. Так или иначе, боша оказались в парадоксальном положении - зная, что они не “чистые” армяне, боша всячески стараются доказать свое армянское происхождение. Например, среди боша почти полностью отсутствуют чужеродные (европейские, русские) имена, столь популярные у так называемых “чистых” армян. Каждый этнос стремится к самосохранению, армянские цыгане, однако, стараются ускорить процесс ассимиляции. Вследствие этого, возможно, уже в ближайшем будущем эта группа полностью исчезнет.

http://www.ca-c.org/journal/cac-06-1999/voskanian.shtml

[Javakhk]

Ջավախք ջան, ինձ թվում է, մի փոքր գույները խտացնում ես, չնայած կան դեպքեր էլ, երբ, վերջին շրջանում օրինակ հայ–բոշաները սխալմամբ ընդգրկվել են ՀՀ ազգային փոքրամասնություններին նվիրված գրքույկում, ինչն արժանացել է իրավացի գիտական քննադատության, քանի որ հայ–բոշաները հայ ժողովրդի անքակտելի մասն են ։Հետո, մենք հո ադրբեջանցի կամ թուրք չե՞նք, որ կոմպլեքսավորվենք՝ ի վիճակի չլինենք մեր գործերն ինքներս անելու ու թողենք, որ ուրիշները մերոնց ուսումնասիրեն։ Ի տարբերություն իրենց, մենք ուսումնասիրում ենք թե՛ մեր պատմությունն ու ազգաբանությունը և թե՛ իրենց ազգային փոքրամասնություններին։

Այլ խոսքերով և համառոտ ասած, եթե նույնիսկ, քո անհանգստությունը տեղին է, և կա հետաքրքրքություն, ապա միևնույնն է գրելու են, իսկ այս դեպքում նախաձեռնությունն (ըստ որում, ամենաբարձր գիտական չափանիշներին համաձայն) ամբողջությամբ մեր ձեռքում է...

Վերջաբանի փոխարեն

[Agasfer]

"Так или иначе, боша оказались в парадоксальном положении - зная, что они не “чистые” армяне, боша всячески стараются доказать свое армянское происхождение. Например, среди боша почти полностью отсутствуют чужеродные (европейские, русские) имена, столь популярные у так называемых “чистых” армян".

Я знаю две семьи боша, они полностью подпадают под это определение, а внешне вполне армяне, разве что посмуглее.