Сильва Капутикян

[Bender B.R.]

Կապուտիկյան Սիլվա (Սիրվարդ) Բարունակի (ծնվել է 20. 1. 1919-ին Երևանում) - հայ բանաստեղծուհի, հասարակական գործիչ:

1941-ին ավարտել է ԵՊՀ բանասիրական ֆակուլտետը:

1950-ին Մոսկվայի Մ. Գորկու անվան գրականության ինստիտուտի բարձրագույն դասընթացները:

1970 - Հայաստանի մշակույթի վաստակավոր գործիչ:

1980 - Վրաստանի Հանրապետության մշակույթի վաստակավոր աշխատող:

1994 - Հայաստանի ԳԱԱ անդամ:

1944-ին հրատարակվել է Սիլվա Կապուտիկյանի առաջին գրքույկը՝ "Երկու զրույց", այնուհետև 1945-ին "Օրերի հետ", 1947-ին "Զանգվի ափին", 1949-ին "Այս իմ երկիրն է", 1951-ին "Իմ հարազատները" (1952-ին ռուս.հրտ. "Սրտաբաց զրույց", ԽՍՀՄ պետական մրցանակ) ժողովածուները:

Կապուտիկյանի ստեղծագոտծության մեջ միշտ կենտրոնական տեղ է գրավել հայրենիքի թեման, որը գնալով խոարցել է "Մտորումներ ճանապարհի կեսին" (1961), "Յոթ կայարաններ" (1966), "Դեպի խորքը լեռան" (1972) ժողովածուներում: Այստեղ արտացոլվել են հայ ժողովրդի պատմական ճանապարհի փիլիսոփայությունը, նրա հավատը ապագայի հանդեպ, նրա ստեղծագործ էությունը:

Կապուտիկյանի ստեղծագոտծության հիմնական թեմաներից է սերը. նրա քնարերգությունը սիրո հոգեբանության յուրօրինակ արտահայտություններից է հայ պոեզիայում:

Սփյուռքի գաղթավայրերում կատարած շրջագայությունից հետո Կապուտիկյանը գրել է "Քարավանները դեռ քայլում են" (1964), "Խճանկար հոգու և քարտեզի գույներից" (1976) և այլ ուղեգրություններ:

Սիլվա Կապուտիկյանը հեղինակ է նաև մանկական բանաստեղծությունների:

Հանդես է գալիս ժամանակի կարևորագույն խնդիրներն արծարծող հրապարակախոսական հոգվածներով:

Կապուտիկյանի ստեղծագործությունները թարգմանվել են բազմաթիվ լեզուներով: ՈՒնի ռուսերեն ավելի քան 20 ժողովածու: ԽՍՀՄ պետական (1952), Հայաստանի պետական (1988), Նոսիդեի անվան միջազգային (Հռոմ, 1989) մրցանակներ:

[Bender B.R.]

А вот этот стих нужно знать наизусть

Այս գարնան հետ, այս ծաղկունքի,

Այս թռչնակի, այս առվակի,

Հետն այս երգի ու զարթոնքի

Բացվեց լեզո՜ւն իմ մանկիկի:

ՈՒ թոթովեց բառ մի անգին

Հայկյան լեզվից մեր սրբազան,

Ասես մասունք հաղորդության

Դիպավ մանկանս շրթունքին...

- Լսի'ր, որդիս, պատգամ որպես

Սիրող քո մոր խո՜սքը սրտանց,

Այսօրվանից հանձնում եմ քեզ

Հայոց լեզո՜ւն հազարագանձ:

Կտրել է նա, հանց աստղալույս,

Երկինքները ժամանակի,

Շառաչել է խռովահույզ

Սլացքի հետ հայկյան նետի,

ՈՒ Մեսրոպի սուրբ հանճարով

Դարձել է գիր ու մագաղաթ,

Դարձել է հո՜ւյս, դարձել դրո՜շ,

Պահել երթը մեր անաղարտ...

Նրանո'վ է մրմրնջացել

Հայ պանդուխտը վերքն իր սրտի,

Նրանո'վ է որորտացել

Կռվի երգն իմ ժողովրդի,

Նրանո'վ է մայրս ջահել

Ինձ օրորոց դրել մի օր,

Հիմա եկել, քե՜զ է հասել

Նրա կարկաչը դարավոր...

Բա'ց շուրթերդ, խոսի՜ր, անգի'ն,

Ժիր դայլայլի՜ր, ի'մ սիրասուն,

Թող մանկանա' քո շուրթերին

Մեր ալեհե՜ր հայոց լեզուն...

Պահի'ր նրան բարձր ու վճիտ,

Արարատի սուրբ ձյունի պես,

Պահի'ր նրան սրտիդ մոտիկ,

Քո պապերի աճյունի պես,

ՈՒ ոսոխի զարկիցը սև

Դու պաշտպանի'ր կրծքով նրան,

Ինչպես մո՜րդ կպաշտպանես,

Թե սո'ւր քաշեն մորդ վրան,

ՈՒ տե'ս, որդիս, ո'ւր էլ լինես,

Այս լուսնի տակ ո՜ւր էլ գնաս,

Թե մո'րդ անգամ մտքիցդ հանես,

Քո մա՜յր լեզուն չմոռանա'ս:

[Bender B.R.]

Ս. Կապուտիկյանը բազմաթիվ անթերի - մնայուն - ապրելիք բանաստեղծությունների հեղինակ է...: Նա արդեն մտել է մեր քնարերգության պատմության մեջ: Հայ բանաստեղծության ապագա ծաղկաքաղերի մեջ նա արդեն ունի իր էջը:

***

Ս. Կապուտիկյանը առաջիններից մեկն է այն խմբում, որոնց մեծ ծառայությունը այսօր արդեն անուրանալի է: Նրանք նորից կյանք ու անձնագիր տվին մեր սիրերգությանը՝ ընդդեմ աշուղական "նեյնիմ"-ների և հարեմական ախուվախի: Նրանք ստեղծեցին...հոգեբանական սիրերգությունը:

Պարույր Սևակ

[ZepStam]

Бенд у нее есть хорошие стихи, не спорю. Поэтому о Капутикян нужно говорить в двух форматах, Капутикян поэтесса и Капутикян общественный деятель.

[Bender B.R.]

Ну как общественного деятеля я ее не знаю :vaj-vaj:

[Pascal]

Наверное это к лучшему.

У меня к ней как к общественному деятелю отношение неоднозначное.

Как к поэту - однозначно негативное. Хотя это скорее вопрос моего восприятия, чем обьективности. Ну не люблю я функционеров от искусства А ПРИОРИ.

[ZepStam]

функционеров от искусства

[cartesius]

Теперь я понимаю, кто спровоцировал волнения

Если бы понимал, извинился бы за своиx соотечественников. :*

А Сильва Капутикян - величайший армянский поэт из ныне живущиx и величайшая поэтесса вообще. У неe очень много прекрасной лирики. :wub:

[Fleure]

Тема пустует. Вот хотела добавить стихи. Искала другое ее произведение, но пока это вот.

ԱՐևԻ ՍԵՐԸ

Ասում են ճերմակ լուսինն էլ մի օր

Աղջիկ էր ջահել - վարսքով ոսկևոր

Աղջիկ էր ջահել ու սիրով անհուն

Սիրում եր հուրհեր Արև պատանուն

Բայց դե Արևի սիրտը բարձրագահ

Գերված էր սիրով Երկիր-աղջկա,

Երկիր-աղջկա, որ կյանք էր անշեջ

Որ հզոր հողի բույր ուներ իր մեջ...

Մռայլվեց լուսնի ճակատը լուսե

ՈՒ լույս մի գիշեր - արցունքը աչքին

Թողեց նա բյուրեղ դղյակն իր անգին

Եվ առած աստղանց զորքը անհամար,

Բռնեց տիեզերքի ճամփաներն անծայր

Որ գերի առնի Արև-սիրածին

ՈՒ խլի Երկրի գրկից հողածին...

...ՈՒ օրեր անցան, անցան տարիներ,

Ջահել լուսինը դարձավ ալեհեր,

Ոսկի մազերին ցուրտ ձմեռ իջավ

Դեմքը խորշոմեց, հայածքը շիջավ,

Բայծ մինչև օրս էլ անքուն ու աննինջ -

Առած աստղերի շքախումբը ջինջ -

Մերժված կնոջ խանդով մոլեգին -

Դեռ հետևում է նա արեգակին...

Եվ երբ հուսահատ նա այգեբացին -

Հավաքած աստղանց զորքերը կրկին -

Գնում է նորից սերն ին փնտրելու

Անամպ տիեզերքի ծայրերում հեռու,-

Ելնում է Արև-տղան ամրակամ

ՈՒ գրկում նորից Երկիր-աղջկան

Երկիր աղջկան, որ կյանք է անշեջ

Եվ հզոր հողի բույր ունի իր մեջ...

1939