Слухи о сдаче территорий

[Semetoja]

И так... Гукасян заявил

Глава сепаратистов Нагорного Карабаха так называемый «президент» «НКР» Аркадий Гукасян заявил, что Лачин не будет возвращен Азербайджану. (а что с остальными освобожденными землями)

«Не верьте сказкам о том, что Кашатаг (Лачин) будет сдан Азербайджану, этого не произойдет», - заявил Гукасян в пятницу в своей поздравительной речи по случаю 15-летия оккупации Лачина.

«Мы освободили эту землю не для того, чтобы сдать. Мы должны восстановить и развивать Кашатаг, и он всегда будет в центре внимания властей Арцаха и Армении.

Наш долг - восстановить все земли, которые мы освободили», - сказал глава сепаратистов Нагорного Карабаха. (а вот и ответ... чуток туманный, но ответ)

«Сегодня исторический для всех нас день. Мы не зря приехали сюда, попытавшись повторить победный путь, которым прошли наши героические ребята, освободившие Шуши, затем Лачин, тем самым соединив Армению с Арцахом», - сказал Гукасян.

В пятницу 18 мая в оккупированных Арменией территории Нагорного Карабаха прошел ряд торжественных мероприятий, посвященных 15-летию оккупации Лачинского района.

«Указом» Гукасяна состоялось вручение наград жителям района. Торжественные мероприятия завершились праздничным концертом.

/Новости-Армения/

[Ундина]

такое ощущение, что статью писала аз. пресса.

что значит "так называемый"???

торжество было по поводу освобождения Лачина, поэтому в первом предложении Гусакян так и пишет, что его не отдадим. И остальные районы они не для того освобождали, чтобы отдать. Не просто так же в войну "играли".

[Злодиюка]

/Новости-Армения/ - ресурс сына Смбатяна.. если я не ошибаюсь..

такое ощущение, что статью писала аз. пресса.

[nelson]

Господа, я тут в соседней теме писал,то думаю про эти переговоры и сдачу территорий.

цитирую....

".....Ну а если на полном серьезе, то я дума что со стороны Армении участие Армении в переговорах э

это всего лишь затягивание времени.

С какой стороны вы не посмотрите на карту, вы увиите,что возвращение хоть одного района, это потеря стратегической инициативы....

Вернем АГДАМСКИЙ, ЗНАЧИТ ПУСТИ КЛИН МЕЖДУ СЕВЕРОМ И ЮГОМ КАРАБАХА, И ПЕРЕКРОЕМ ВАЖНУЮ АВТОМАГИСТРАЛЬ СВЯЗЫВАЮШИЙ СЕВЕР И ЮГ, ОН ИДЕТ ЧЕРЕЗ АГДАМ.

ВЕРНЕМ ДЖЕБРАИЛ, И ДРУГИЕ, ПЕРЕКРОЕМ ГРАНИЦУ С ИРАНОМ И ПУСТИМ КЛИН МЕЖДУ АРМЕНИЕЙ И КАРАБАХОМ, ВЕРНЕМ КЕЛБАДЖАР, ПУСТИ КЛИН С СЕВЕРА, С САМЫХ СТАТЕГИЧЕСКИ ВАЖНЫХ ВЫСОТ................

как ни крути, с точки зрения военного противостояния, ни один район не может быть возвращен, а карабахский конфликт расматривается именно как военное противостояние, даже сейчас.

участие Армении в процессе, это всего лишь желание показать, что Армения не агрессор, и желает решения вопроса мирным путем, сам держа в уме, что Азербайджан не согласиться никогда добровольно на независимость карабаха.

Именно это позиция Азербайджана, удерживает Армению в рамках переговорного процесса.

если на минуту представим, что Азербайджан согласился на независимость карабаха в пределах гроаниц 88 года, то вероятность того, что армения заявит что не уполномочена подписывать такие соглашения без карабаха , равна 99%.

Тогда на арену выходит карабах, с которым и надо решать вопросы этих районов, ну а дальше думаю сценарий ясен........., если нет читайте конституцию НКР, "....территорией НКР является территория контролируемая властями и армией НКР...." ну или что то типа этого................. "

Хорошо это или нет, правильно или нет,я не знаю

Я знаю другое, что если высшие офицеры армии НКР на вопрос о сдаче территорий, ухмыляются и отвечают, чтобез боя ничего сдавать не будут, то значит ничего сдавать не будут.

Это не солдаты которые подчиняются всем подряд приказам, это офицеры уровня подполковников и полковников, (должности сами догодаетесь?) которые реально воевали в войну, некоторые простыми солдатами начинали, некоторые бросали все и возвращались на родину.

Не думайте что "карабахский осел" спит, 25 тыс. содат армии НКР не оставят эти позиции в обмен на какие то пустые слова, да и о полном возврате какого либо из районов говорить бесмысленно, карта вам скажет почему.

Если и вести речь о возврате каких то территориий из буферной зоны, то это может быть какая то полоса , часть одной, или нескольких районов, но ни в коем случае не всего района, даже одного.....

[Semetoja]

такое ощущение, что статью писала аз. пресса.

что значит "так называемый"???

[Ундина]

успокойтесь... я с day.az-a скинул инфу

[Kompot]

что значит "так называемый"???

[nelson]

А если учитывать , что часть Мартакертского и Мартунинского районов, и весь шаумяновский район находиться под окупацией Азербайджана, а Армения на переговорах об этом шромко не заявляет, то можно с уверенностью предположить, что это и есть те требования, с которыйх НКР начнет свои переговоры с Азербайджаном, настроения по крайне мере в Карабахе такие.

[vaykuneci]

Мне очень долго не хотелось принимать участие в дискуссии на эту битую тему, но ее столь длительное продолжение не оставляет иного выхода.

Мы - жители освобожденных территорий наши дома азербайджанцам возвращать не собираемся. Начнется тотальное гражданское неповиновение...

Любой, кто подпишет какие-либо документы о сдаче части территории НКР подохнет в течении десяти часов с момента подписания. И поскольку подыхать в моральном, физическом и историческом аспектах никому не хочеться, никто документы подписывать не будет.

Теперь в более "дипломатическом" духе скажем следующее.

1. Территориальное разграничение между НКР и Азербайджаном возможно лишь в случае предварительного и полного признания последним государственной независимости НКР.

2. Все переговоры с Азербайджаном бесмысленны и бесперспективны вплоть до того момента, когда Азербайджан не докажет на деле свою приверженность мирному пути разрешения конфликта и официально заявленным демократическим ценностям. Это означает, что Азербайджан отказываеться от всех проявлений антиармянской геноцидальной истерии. Государственные усилия Азербайджана на ликвидацию в стране антиармянской истерии должны иметь конкретное воплощение: свободное посещение армянами РА и НКР Баку и т. д. Поскольку для достижения подобных результатов Баку потребуеться целая вечность, то и переговорный процесс может вестись лишь вокруг более эфективного соблюдения режима прекращения огня.

3. Границы между РА и НКР с одной стороны и АР с другой не являються юридиески определенными. Нынешняя линия прекращения огня является наибольшей планкой уступок на которые способны пойти армянские стороны конфликта. Азербайджану фактически оставляется весь Гардманк (Северный Арцах, а не только Шаумян и Геташен, как многие чудовищно неверно думают) и Нахиджеван. Фактически произошло территориально-политическое размежевание двух государственнообразующих этносов Аз. ССР. Результаты подобного рода размежеваний закреплены новым разделом Боснии и т. д.

4. В результате агрессивной войны Азербайджана против народа НКР сложились современные компромисные территориальные реалии, являющиеся единственным гарантом физической безопасности НКР (опосредствованно и РА) и залогом невозобносления военных действий. Любой отход от сложившихся военно-стратегических территориальных реалий приведет к немедленному крушению всей постконфликтой системы безопасности и немедленному возобновлению военных действий.

Эти же сооброжения в более пространной форме см. ниже:

Изменено 21 мая 2007 пользователем CEPNYC (история изменений)

[Nakomichi]

Не кажется ли совпадением что тема появилас`(возобновилас`) сейчас? Как раз после выборов.

И не кажется ли что происxодит уже не раз. Как толко напряженност`- сразу "враг у ворот", "главнойе сплотит`ся", забыт` раздор перед лицом опасности! Какая благодарная тема все таки Aрцакх - стоило появится етому сливу как даже на етом форуме заглокхла вопиюшая тема про Гуляна, про выборы. Сколко же можно покупат`ся на одну и ту же удочку властей? Почему слив идет от нашиx властей и верного союзника именно властей(России)? Почему? Почему сразу после выборов и смерти Гуляна? Почему не ран`ше и не позже?

[Alexandre Rodrigues]

Вот что мне нравится - Александр умеет заглянуть в самую суть вопроса. Что мне не нравится - затем он умеет уйти от сути ответа.

А суть состоит в непоследовательной, или лучше сказать бесцельной политике властей Армении. Тупое вождение за нос минской группы с риском тактического проигрыша - это не цель. Цель - мощная Армения.

[Alexandre Rodrigues]

А если учитывать , что часть Мартакертского и Мартунинского районов, и весь шаумяновский район находиться под окупацией Азербайджана, а Армения на переговорах об этом шромко не заявляет, то можно с уверенностью предположить, что это и есть те требования, с которыйх НКР начнет свои переговоры с Азербайджаном, настроения по крайне мере в Карабахе такие.

[vaykuneci]

АНАЛИТИКА

Неопубликованная статья А. Кананяна

ԱՐՑԱԽԱԱԴՐԲԵՋԱՆԱԿԱՆ ՀԱԿԱՄԱՐՏՈՒԹՅԱՆ ԿԱՐԳԱՎՈՐՄԱՆ ՍԿԶԲՈՒՆՔՆԵՐԸ ԵՎ ՀԵՌԱՆԿԱՐՆԵՐԸ

ԱՐՑԱԽՅԱՆ ՀԻՄՆԱԽՆԴՐԻ ԱՌԱՆՁՆԱՀԱՏԿՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐԸ

Հակամարտության կարգավորման ուղիների որոնմամբ զբաղվող միջազգային միջնորդները պետք է հստակորեն գիտակցեն, որ Արցախը գտնվում է պատմական և աշխարհաքաղաքական բարդագույն խնդիրներով լի քաղաքակրթությունների ճեղքվածքում: Այդ հանգամանքը արցախյան հիմնախնդրին հաղորդում է բացառիկ ուրույնություն և ենթադրում այլուր տարբեր աստիճանի արդյունավետությամբ կիրառված և անսխալական համարվող կարգավորման մոդելները պարտադրելու մտակաղապարից հրաժարում: Արցախյան հիմնախնդրի ուրույնությունը պայմանավորող էական առանձնահատկությունները ճիշտ ընկալելու և կարգավորման հարցում որևէ առաջընթաց արձանագրելու համար չպետք է առաջնորդվել խնդրի էության մասին ունեցած մակերեսային և վերացական պատկերացումներով, այլ ճանաչել հակամարտության պատմաիրավական հենքը և ղեկավարվել տարածաշրջանային առկա իրողություններով:

Արցախյան հիմնախնդիրը պատմաիրավական տեսանկյունից հանդիսանում է հայկական հարցի էական բաղադրիչներից մեկը: Հակամարտության խորքային դրդապատճառների լիարժեք ընկալումն անհնար է, առանց այն հանգամանքի գիտակցման, որ արցախահայության իր իսկ բնօրրանում բնաջնջելու Ադրբեջանի քաղաքականությունը 1896-1923 թթ. Թուրքիայի իրականացրած հայոց ցեղասպանության տրամաբանական շարունակությունն է: Թուրքիայի կողմից Հայաստանը շրջափակելու, ցեղասպանության իրողությունը համառորեն ուրանալու և Ադրբեջանին համակողմանի ռազմական աջակցություն ցուցաբերելու իրականացվող քաղաքականությունը արցախաադրբեջանական հակամարտությանը հաղորդում են բոլորովին նոր և վտանգավոր զարգացումներով հղի տարողություն և թույլ չեն տալիս այն դիտարկել որպես տեղայնական:

Ադրբեջանի հասարակական գիտակցության մեջ «արցախյան» հիմնախնդիրն ընկալվում է որպես «ազգային արժանապատվության» և «տարածքային ամբողջականության» վերականգնման խնդիր, մինչդեռ արցախահայության համար` որպես սեփական հայրենիքում գոյատևելու և վերապրելու պայքար: Երկու հասարակությունների հակամարտության հոգեբանական հենք հանդիսացող և գերիշխող սույն էապես տարբեր գերակայությունները փաստում են, որ կողմերի հանդեպ «համահավասարեցված զիջումներ» պարտադրելու ռազմավարությունն անհեռանկարային է և անհաջողության դատապարտված:

ԲԱՆԱԿՑԱՅԻՆ ԳՈՐԾԸՆԹԱՑԻ ՆԱԽԱՊԱՅՄԱՆՆԵՐԸ

Բանակցությունները վիճելի խնդիրների լուծման քաղաքակիրթ նախընտրելի ձևերից են: 1994 թ. հրադադարի հաստատումից հետո արցախաադրբեջանական հակամարտությունը ռազմականից թևակոխել էր բանակցային դաշտ: Այսուհանդերձ, անցած 12 տարիների ընթցքում թե’ Ադրբեջանի իշխող վարչակարգը և թե’ երկրի հասարակությունը չեն կարողացել ձերբազատվել արմատական հայատյացության անառողջ և քաղաքականապես վտանգավոր դրսևորումներից: Ադրբեջանում անընդմեջ շարունակվող և տարեցտարի ահագնացող հակահայկական համապարփակ քարոզչությունը, որը մշակվում, ուղորդվում և իրականացվում է պետական բարձրագույն ատյանների մակարդակով, ակնհայտորեն վկայում է այն մասին, որ ադրբեջանական իշխանություններն ու հասարակության ստվար մեծամասնությունը դեռևս չեն գիտակցում արցախահայության սեփական հայրենիքում ապրելու և անկախ պետականություն կերտելու իրողության հետ հաշտվելու անխուսափելիությունը: Ադրբեջանի իշխող վարչակարգը, հայտարարելով հանդերձ հակամարտությունը խաղաղ բանակցությունների ճանապարհով կարգավորելու քաղաքական մտադրության մասին, սանձազերծել է զուտ ռասիստական գաղափարախոսական չափանիշներով բնութագրելի հակահայկական հիստերիան, որը միտված է բնակչության մեջ ցանկացած հայկական իրողության հանդեպ բացարձակ անհանդուրժողականության մթնոլորտի պահպանմանն ու արմատավորմանը: Զրկված լինելով հայերին ֆիզիկապես բնաջնջելու հնարավորությունից` ադրբեջանական իշխանությունները նոր և կատաղի եռանդով շարունակում են ներկայիս Ադրբեջանի տարածքում պատմական ճակատագրի բերմամբ հայտնված հայոց պատմամշակութային հազարավոր հուշարձանների նպատակային և անխնա ոչնչացումը: Այն պատմականորեն հայապատկան տարածքներում հայերի երբեմնի գոյության հետքը ջնջելու քաղաքական նպատակ հետապնդելուց բացի, ծառայում է որպես արցախահայության դեմ մղված զավթողական պատերազմում պարտվելուց առաջացած հոգեբանական «վրեժխնդրության» բարդույթի «ապաքինման» միջոց: Հայկական հնությունների բարբարոսական և հրապարակային ոչնչացումը նոր և արտառոց վկայությունն է, որ ադրբեջանական հասարակության ու քաղաքական վերնախավի մոտ դեռևս չի նշմարվում արցախահայության պետականություն ունենալու իրողության հետ հաշտվելու և վիճելի խնդիրները քաղաքակիրթ մթնոլորտում` բանակցային սեղանի շուրջ լուծելու ժամանակակից քաղաքական մտայնությունը: Պաշտոնական Բաքվի նախանձախնդիր պարբերականությամբ հնչող չկշռադատված և ռազմատենչ հայտարարությունները, Արցախի դեմ Ադրբեջանի ագրեսիայի տապալումից հետո տարածաշրջանում ի հայտ եկած իրավաքաղաքական նոր իրողությունների հիվանդագին անտեսումը և Ադրբեջանի «տարածքային ամբողջականությունը» ռազմական ճանապարհով վերականգնելու մասին «ծրագրային» հավաստիացումները, ինչպես նաև խորհրդարանում լսվող «Հայաստանը քարտեզից ջնջելու» կամ մարդասպան-եղեռնագործին համընդհանուր ոգևորությամբ ազգովի պաշտպանելու, «տարվա մարդ» և «հայրենասիրության տիպար» հռչակելու կոչերը պետք է լրջորեն մտահոգեն հակամարտության կարգավորման բանակցային գործընթացին ի մոտո հետևող բոլոր կողմերին և միջազգային հանրության կողմից արժանանան պատշաճ քաղաքական գնահատականի: Ադրբեջանի ծավալած ռազմաշունչ քարոզչությունը և պատերազմի վերսկսումը նախապատրաստող սպառազինությունների մրցավազքը պետք է լրջորեն մտահոգեն և պատշաճ գնահատականի արժանանան միջազգային հանրության կողմից` համապատասխան պատժամիջոցների կիրառմամբ: Ակներև է, որ Ադրբեջանի իշխող վարչակարգի քաղաքական մտածելակերպում հակահայկական «առաջնահերթությունների» գերակայությունը ներազդում և կանխորոշում է բանակցային գործընթացում Ադրբեջանի որդեգրած կեցվածքի անհավասարակշիռ և ապակառուցողական լինելը:

Բանակցային գործընթացի փիլիսոփայությունից ելնելով` գտնում ենք, որ հակամարտության կարգավորման շուրջ ընթացող բանակցություններին որպես պարտադիր նախապայման, պետք է նախորդի միջազգայնորեն ամրագրված փոխադարձ պարտավորություն` հրաժարվելու միջէթնիկական անհանդուրժողականության, ռազմական ագրեսիայի և ազգային հողի վրա կանխամտածված մարդասպանությունների խրախուսման հանցածին և առանձնակիորեն վտանգավոր ռազմավարությունից: Ադրբեջանի ներքին և արտաքին քաղաքականությունը ձևավորող վարչակարգը պետք է թե’ հրապարակային պաշտոնական ակտերով և թե’ հստակ, թափանցիկ և աներկբա քայլերով արմատապես վերանայի հակահայկական անհանդուրժողականության մտակաղապարով կանխորոշված վարքագիծը:

ՀՀ և ԼՂՀ իրենց հերթին պետք է որոշակիորեն վերանայեն ցայսօր ցուցաբերած «ներողամիտ» և լայնախոհ վերաբերմունքը ադրբեջանական կողմի ախտաբանական մոլեգնության տեսք առած հայատյացության պաշտոնական դրսևորումների հանդեպ: Պետք է անվարան կերպով խոստովանել, որ ներկայիս Ադրբեջանում հակահայկական համատարած մթնոլորտի գերիշխանության պայմաններում, Ադրբեջանի կողմից անհնար և անիրական է ակնկալել կառուցողական բանակցային նախատրամադրվածություն` սթափ և իրատեսական մոտեցում ցուցաբերելու իր իսկ հրահրած զավթողական պատերազմի ձախողման արդյունքում ձևավորված տարածաշրջանային այժմյա իրողությունների հանդեպ:

Արցախաադրբեջանական հակամարտության շուրջ բանակցային գործընթացը չի կարող արձանագրել որևէ շոշափելի և էական առաջընթաց, եթե բանակցող կողմերից մեկը սկզբունքորեն չհրաժարվի ռասիստական արժեքային համակարգին բնորոշ քաղաքական մտածողությունից և չդադարի պետական մակարդակով հովանավորել և քաջալերել հակահայկական արմատական անհանդուրժողականության բոլոր դրսևորումները:

Հայ ազգաբնակչության նկատմամբ ցեղասպանական բռնարարքների և զանգվածային էթնիկական զտումների համար ուղղակի պատասխանատվություն կրող ադրբեջանական պետությունը խաղաղությանը ձգտելու մասին սեփական հավաստիացումները ձևական և անբովանդակ հայտարարություններից պետք է վերաճեն քաղաքակիրթ քաղաքական ավանդույթների գործնական յուրացման:

Изменено 21 мая 2007 пользователем vaykuneci (история изменений)

[vaykuneci]

Продолжение

ԲԱՆԱԿՑԱՅԻՆ ԳՈՐԾԸՆԹԱՑԻ ՁԵՎԱՉԱՓ

Արցախաադրբեջանական հակամարտության կողմ են հանդիսանում ԼՂՀ-ն, որը 1991 թ. սեպտեմբերի 2-ին հռչակել էր անկախություն (անկախության մասին հռչակագիրը հաստատվեց 1991 թ. դեկտեմբերի 10-ի համաժողովրդական հանրաքվեի արդյունքներով) և Ադրբեջանի Հանրապետությունը (անկախություն է հռչակել նույն թվականի օգոստոսի 30-ին), որը 1991-1994 թթ. ռազմական չհաջողված ագրեսիայի միջոցով փորձ է ձեռնարկել բռնազավթելու և զանգվածային տեղահանությունների ու ֆիզիկական բնաջնջման ճանապարհով Արցախը հայաթափելու:

1993-1994 թթ. ռազմաճակատում կրած մի շարք ծանր պարտություններից հետո ադրբեջանական իշխանությունները հարկադրվեցին ուղղակի բանակցություններ վարել ԼՂՀ օրինական իշխանությունների հետ` հրադադար հաստատելու նպատակով: Արցախյան կողմի իրավահավասար մասնակցությամբ կնքված հրադադարի համաձայնագիրը մինչ օրս մնում է հակամարտող կողմերի համատեղ ստորագրված և տարածաշրջանային հարաբերական կայունությունն ապահովող միակ արդյունավետ փաստաթուղթը:

Վերջին տարիներին բանակցություններն ընթացել են ՀՀ և ԱՀ նախագահների կամ վերջիններիս լիազոր ներակայցուցիչների մակարդակով` ԵԱՀԿ Մինսկի խմբի համանախագահների միջնորդական աջակցությամբ:

ԼՂՀ, դիտարկելով վերոնշյալ ձևաչափը` որպես բուն ձևաչափով ընթանալիք բանակցությունների նախապատրաստական փուլ և կարգավորման գործընթացը մեռյալ կետից շարժելու և կենսունակ պահելու ձգտում, ոչ միայն ի սկզբանե ողջունել է այն, այլև` մշտապես իրազեկվել բանակցություններում քննարկվող հարցերի շրջանակի վերաբերյալ: Միանգամայն բնական համարելով, որ ՀՀ` որպես միջազգային իրավունքի ճանաչված սուբյեկտ և Արցախի անվտանգության երաշխավոր, ստանձնել է բանակցություններում ԼՂՀ շահերի պաշտպանությունը և, լիարժեք վստահություն տածելով վերջինիս բանակցային ռազմավարության հանդեպ, պետք է սատարել ԼՂՀ Նախագահի և հանրապետության բոլոր քաղաքական ուժերի միահամուռ արտահայտված այն տեսակետին, որի համաձայն բանակցությունների վճռական փուլի արդյունավետության համար ԼՂՀ` որպես լիիրավ բանակցային կողմի մասնակցությունը պարտադիր և վիճարկման ոչ ենթակա նախապայմանն է, քանի որ առանց արցախահայության համաձայնության ձեռք բերված ցանկացած պայմանավորվածությունն անիրագործելի է և իրավաբանորեն անվավեր:

ԼՂՀ ԱՆԿԱԽ ՊԵՏԱԿԱՆՈՒԹՅԱՆ ՄԻՋԱԶԳԱՅԻՆ ՃԱՆԱՉՄԱՆ ՀԻՄՆԱԽՆԴԻՐ

Արցախի Ժողովրդավարական Կուսակցությունը անվերապահորեն սատարում է 1991 թ. հռչակված և համաժողովրդական հանրաքվեով ամրագրված արցախահայության կողմից ԼՂՀ անկախության օգտին արված վճռական և անշրջելի ընտրությանը: Արցախահայության հայրենիքում ազատ, անկախ և իրավական պետություն կերտելու իրավունքը վերահաստատվել և նվաճվել է 1991-1994 թթ.` Ադրբեջանի ռազմական ագրեսիայից ինքնապաշտպանվելու համար մղված անհավասար գոյամարտում և որևէ սկզբունքային վիճարկման առարկա լինել չի կարող:

ԼՂՀ պետական անկախության միջազգային ճանաչումն առանձին և ինքնակա քաղաքական գործընթաց է: Այն չպետք է խոչընդոտվի կամ արհեստականորեն շաղկապվի ԼՂՀ-ԱՀ միջպետական սահմանի ճշգրտման և փախստականների ու բռնի տեղահանված անձանց հիմնահարցերի հետ, որոնց համապարփակ լուծումն իրատեսական է միմիայն Ադրբեջանի կողմից ԼՂՀ պետական անկախության ճանաչման դեպքում: ԼՂՀ-ԱՀ միջպետական սահմանի ճշգրտման դեռևս չմեկնարկած երկկողմ գործընթացը չի կարող իրավական արգելք հանդիսանա ԼՂՀ պետական անկախության դե-յուրե ճանաչմանը: ԼՂՀ և Ադրբեջանի միջև տարածքային սահմանազատման հարցն իր վերջնական լուծումը կարող է ստանալ միայն հիշյալ երկու պետությունների միջև կնքվելիք միջպետական պայմանագրի հիման վրա, որի շուրջ կողմերը կարող են վերջնական համաձայնության գալ նաև ԼՂՀ անկախության ճանաչումից հետո: Առ այդ` միջազգային պրակտիկայում հայտնի են այնպիսի նախադեպեր, երբ միջազգայնորեն ճանաչված երկու ինքնիշխան պետությունները միջպետական սահմանների ճշգրտման հարցում, ցուցաբերելով դիրքորոշումների նկատելի կարծրություն, չեն կարողացել գալ երկուստեք ընդունելի համաձայնության` անկախ տասնամյակներ շարունակ անընդմեջ պահպանվող դիվանագիտական հարաբերությունների և տնտեսական համագործակցության առկայության հանգամանքից:

Վերջին շրջանում միջազգային իրավունքի «ազգերի ինքնորոշման» և «տարածքային ամբողջականության» հիմնարար սկզբունքների գործնական կիրառման բնագավառում նկատվում են մոտեցումների հանգուցային վերարժևորման միտումներ: Միջազգային վերոհիշյալ համահավասար սկզբունքների գործնական փոխհամաձայնեցման և իրադրային վերարժևորման հիմքում ընկած է ցեղասպանության իրական վտանգի առաջ հայտնված էթնիկական խմբերի` ինքնորոշման և անկախ պետականության ստեղծման ճանապարհով սպառնացող մարտահրավերին հակազդելու իրավունքի ճանաչումը:

ԼՂՀ պետական անկախության դե-յուրե ճանաչումը` որպես միջազգային իրավունքի սուբյեկտ, պետք է մնա երկրի արտաքին քաղաքականության առաջնահերթ գերակայություններից մեկը:

[vaykuneci]

Продолжение

ԼՂՀ ՏԱՐԱԾՔՆԵՐԸ

ԼՂՀ սահմանները և անկախության ճանաչման գործընթացը

ԼՂՀ և Ադրբեջանի միջև տարածքային սահմանազատման և վերջինիս հետ սերտորեն շաղկապված փախստականների և բռնի տեղահանված անձանց հարցը, որը երբեմն շահարկվում է որպես «գրավյալ տարածքների» և «փախստականների` բնակության նախկին վայրեր վերադառնալու» խեղաթյուրիչ բնութագրմամբ, վաղուց ի վեր կարոտ է հայոց միացյալ դիվանագիտության սկզբունքային և իրավաքաղաքական տեսանկյունից հիմնավորված բանաձևման:

Արցախաադրբեջանական հակամարտության կարգավորման բանակցային քննարկումների «արտահոսքից» ստեղծվում է այն տպավորությունը, որ միջնորդների կողմից առաջարկվող լուծումների փաթեթում ԼՂՀ տարածքների հարցը սկզբունքորեն չի տարանջատվում Արցախի անկախ պետական կարգավիճակի ճանաչման հարցից և, ըստ այդմ, չի դիտարկվում որպես անջատ հիմնախնդիր: Բանակցային գործընթացի տրամաբանության մեջ փորձ է արվում ներմուծել տարաբնույթ խնդիրների լուծման պատճառահետևանքային անընդունելի հաջորդականություն, երբ ԼՂՀ տարածքի մի մասի միակողմանի զիջումն ու ադրբեջանցիների բնակության նախկին վայրեր վերադարձը համարվում է նախապայման` Արցախի պետաիրավական կարգավիճակի վերջնական ճշգրտման համար: Հարցի էության այդօրինակ ընկալումը և դրանից բխող գործնական մոտեցումները ոչ միայն բոլորովին չեն արտացոլում, այլև` անդառնալիորեն աղավաղում հակամարտության ծագման հիմքում ընկած պատմաիրավական և էթնոքաղաքական կարգի բուն խորքային պաճառները:

ԼՂՀ` որպես Ադրբեջանական ԽՍՀ բռնակցված հայկական տարածքների և պետականակերտ հայոց ազգաբնակչության միակ իրավահաջորդ

ԼՂՀ իրավական և պատմաքաղաքական տեսանկյունից հանդիսանում է նախկին Ադրբեջանական ԽՍՀ պետականակերտ էթնիկական երկու սուբյեկտներից մեկի` հայ ազգաբնակչության միակ և լիիրավ իրավահաջորդը:

Ադրբեջանական ԽՍՀ ձևավորման ժամանակ վերջինիս կազմում ակամա հայտնված հայ ազգաբնակչության մեծագույն մասը տեղաբաշխված էր այդ պահին դեռևս գերազանցապես հայաբնակ մնացած պատմական Արցախ երկրամասում: Աշխարհագրական առումով այն շատ ընդարձակ հասկացությունն էր, որն ամբողջությամբ ներառում էր ոչ միայն ներկայիս ԼՂՀ փաստական տարածքը, այլև ողջ Հյուսիսային Արցախը` Ադրբեջանի ռազմակալած այժմյա Ղազախի, Թոուզի, Կեդաբեկի, Շամքորի, Խանլարի և Շահումյանի վարչական շրջանների լեռնային և նախալեռնային մասերի ընդգրկմամբ:

Շրջանցելով Ադրբեջանական ԽՍՀ ձևավորման և վերջինիս Արցախի, Նախիջևանի և Հյուսիսային Արցախի բռնակցման օրինականության խնդիրը և, Ադրբեջանական ԽՍՀ դիտարկելով որպես ԽՍՀՄ վարչաքաղաքական առանձին միավոր, արձանագրում ենք, որ ԽՍՀՄ տրոհումից հետո Ադրբեջանական ԽՍՀ տարածքում, այդ պահին գործող համամիութենական բոլոր օրենսդրական նորմերի համաձայն, գոյացել են երկու անկախ և ինքնիշխան պետություններ` ԱՀ և ԼՂՀ: Թեպետև թվարկված հայապատկան և էթնիկապես հայաբնակ երկրամասերի բռնակցումն Ադրբեջանի ԽՍՀ ինքնըստինքյան իրավաբանորեն ապօրինի և անվավեր ակտ էր, խորհրդային իշխանությունները բռնակցման փաստին իրավական որոշակի շղարշ և բովանդակություն հաղորդելու համար Ադրբեջանի ԽՍՀ հռչակել են որպես ՙմահմեդականների և հայերի պետական միություն՚: Ընդսմին, Ադրբեջանական ԽՍՀ մեջ գոյություն են ունեցել էթնիկական երկու պետականակերտ ազգաբնակչություն, որոնք ԽՍՀՄ փլուզումից հետո, 1991 թ. միմյանցից տարանջատվելով, ձևավորել են ներկայիս ԱՀ և ԼՂՀ:

Արցախի բռնակցումն Ադրբեջանի ԽՍՀ և ԼՂԻՄ ձևավորման իրավական ասպեկտները

1921 թ. Կավբյուրոյի կուսակցական որոշմամբ Ադրեջանական ԽՍՀ բռնակցված հայկական տարածքներում պետք է ձևավորվեր ԼՂԻՄ: Սակայն, սույն որոշումը խիստ կողմնակալ և մասնակի կերպով իրականացվել էր միայն 1923 թ: Աշխարհագրական և տնտեսաքաղաքական տարածաշրջանային միասնական միավոր հանդիսացող Արցախը ենթարկվեց միտումնավոր և արմատական տարածքային աղճատումների: Ակնբախ միտումնավորությամբ արհեստականորեն գծված ԼՂԻՄ վարչական սահմաններն այն վերածում էին անդամահատված և տնտեսաժողովրդագրական տեսանկյունից ոչ կենսունակ մեկուսատարածքային գոյացության: ԼՂԻՄ և ՀՀ միջև արհեստականորեն ստեղծված «օտարման գոտուց» զանգվածաբար տեղահանվել էին նախորդ տարիների ջարդերից վերապրած հայ ազգաբնակչության մնացորդները: Ողջ Հյուսիսային Արցախը, ի հեճուկս գերազանցապես հայաբնակ լինելու հանգամանքի և առանց որևէ իրավական հիմնավորման, նույնպես ամբողջությամբ դուրս է թողնվել ԼՂԻՄ կազմից: Այսպիսով, ԼՂԻՄ ստեղծվել էր Խորհրդային Ադրբեջանին բռնակցված հայկական Արցախ երկրամասի տարածքի ընդամենը 30%-ի վրա, իսկ պետականակերտ էթնոսի կարգավիճակ ունեցող հայ ազգաբնակչության մեծ մասն արհեստականորեն հայտնվել էր ազգային ինքնավարության սուբյեկտ միավորի տարածքից դուրս:

Քաղաքական այդօրինակ կամայական որոշումներին հաջորդեց Խորհրդային Ադրբեջանի կուսակցական վերնախավի տասնամյակների ընթացքում հետևողականորեն իրականացրած հայ ազգաբնակչությունը հայրենի տարածքներից դուրս մղելու համակողմանիորեն ծրագրված քաղաքականությունը: Քաղաքական և տնտեսական բնույթի համալիր ճնշումների զոհ դարձած հայ ազգաբնակչությունը հարկադրված էր գաղթել Խորհրային Հայաստանի կամ Ադրբեջանի կենտրոնական շրջանները, որտեղ լայնորեն օգտագործվում էր թե' հայերի կրթվածության ավանդականորեն բարձր ցենզը և թե' արդյունավետ բանվորական ուժը: Արցախի հայկական տարածքների էթնիկական պատկերի այլափոխման հեռահար քաղաքական նկատառումներով առաջնորդվող Խորհրդային Ադրբեջանի իշխանություններն իրավացիորեն կարծում էին, որ դեպի հանրապետության կենտրոնական շրջանները հայերի հարկադիր տեղաշարժը պետք է օժանդակեր դատարկվող հայաբնակ շրջանների արագ թուրքացմանը, մինչդեռ մայրաքաղաքում և հանրապետության կենտրոնական գերազանցապես ադրբեջանաբնակ շրջաններ փոխադրված հայերն ինքնաբերաբար վերածվում էին քաղաքական կշիռ չունեցող անօգնական և անկարող ազգային փոքրամասնության: Ազգային խտրականության, վարչաքաղաքական համակարգային ճնշումների արդյունքում թե' ԼՂԻՄ-ում և թե°, հատկապես, վերջինիս վարչական սահմաններից դուրս մնացած Հյուսիսային Արցախում, հայ ազգաբնակչության թիվը շեշտակիորեն նվազել էր, իսկ մի քանի տասնամյակ առաջ էթնիկապես հոծ և միատարր հայկական շրջանները վերածվել են իրարից մեկուսացված և թվապես նոսրացած հայաբնակ կղզյակների:

ԼՂՀ և ԼՂԻՄ վարչաքաղաքական իրողությունների նույնացման իրավական սնանկությունը

Հակամարտության կարգավորման «իրավական փաթեթում» պարունակվող պատմաիրավական իրողությունների համատեքստում, պետք է ճանաչում գտնի և պատշաճ կերպով ամրագրվի այն հանգամանքը, որ Արցախը երբևէ չի գտնվել անկախ Ադրբջանի իրավասության ներքո և վերջինիս մաս չի եղել: 1991 թ. օգոստոսի 30-ին անկախություն հռչակած ներկայիս Ադրբեջանի հանրապետությունը հրաժարվել էր նախկին Ադրբեջանական ԽՍՀ իրավահաջորդ լինելուց, մինչդեռ Արցախը, օտար կուսակցական մարմնի ապօրինի և իրավաբանորեն անվավեր որոշմամբ, Ադրբեջանին բռնակցվել էր միայն խորհրդային կարգերի օրոք:

1991 թ. օգոստոսի 30-ին սեփական պատմության խորհրդային շրջանի իրավահաջորդությունից հրաժարված Ադրբեջանի ու ՀՀ ողջ սահմանագիծը, ճշգրտված և համաձայնեցված չլինելով որևէ միջազգային կամ միջպետական վավերացված պայմանագրով, ցայսօր պահպանում է իրավական անորոշության կարգավիճակ: Ի դեպ, 1920 թ. «Ազգերի լիգա» ընդունված «ԱԺՀ» պետական սահմանների հարցը համարվել է անորոշ և հարևան պետությունների հետ հետագա բանակցային ճշգրտման առարկա:

Ադրբեջանական ԽՍՀ և ներկայիս Ադրբեջանի տարածքային նույնացման փորձերն իրավական և փաստական տեսանկյուններից անհիմն են և անընդունելի: 1991 թ. ԱՀ անկախության հռչակագրում «Ադրբեջանի պատմականորեն կայացա» սահմաններ իրավական և իմաստային անորոշ տարողունակություն ունեցող բանաձևի միջոցով միջազգային հանրությանը վերոնշյալ անհիմն նույնացումը պարտադրելու Ադրբեջանի ջանքերը կարոտ են հայոց դիվանագիտության պատշաճ հակազդեցության:

Այսպիսով, իրավական տեսանկյունից ԼՂՀ չի կարող նույնացվել նախկին ԼՂԻՄ վարչական տարածքի հետ այն պատճառով, որ վերջինս կամայականորեն և ապօրինի կերպով գոյացվել է Խորհրդային Ադրբեջանին բռնակցված հայկական Արցախ երկրամասի տարածքի ընդամենը 30%-ի վրա:

ԼՂՀ տարածքային ամբողջականության բանակցային նախադրյալները

Ի մի բերելով ԼՂՀ տարածքների հիմնահարցին առնչվող դիտարկումները` գտնում ենք, որ արցախաադրբեջանական հակամարտության վերջնական կարգավորումն արձանագրող ԼՂՀ և Ադրբեջանի միջև կնքվելիք հաշտության միջպետական պայմանագիրը պետք է պարունակի կառուցվածքային հետևյալ տարրերը.

• ԼՂՀ անվերապահ ճանաչումը` որպես անկախ պետություն և միջազգային իրավունքի սոբյեկտ:

• ԼՂՀ նախկին Ադրբեջանական ԽՍՀ ողջ հայ ազգաբնակչության իրավահաջորդ լինելու փաստի ճանաչումը` ինքնիշխանության և տարածքային համապատասխան իրավունքներով:

• ԼՂՀ և Ադրբեջանի միջև տարածքային սահմանազատման և միջպետական սահմանների ճշգրտման հարցի լուծումը պետք է կայանա երկկողմ բանակցությունների արդյունքում կնքվելիք միջպետական պայմանագրի հիման վրա:

Изменено 21 мая 2007 пользователем vaykuneci (история изменений)