Մեռյալներ առանց թաղումի

[Аида Суреновна]

Ղազարյան

Նրանք պատրաստ (hамадзайн) չէին մեռնել(ու):

Հայկ

Ինչ է, ե՞ս եմ պատրաստ (иск ес hамадзайн эи): Դա խո (hо) մեր սխալը (мехк@) չի, որ չստացվեց:

Ղազարյան

Դա մեր սխալն է (мехкн э):

Հայկ

Մենք մեր հրամաններն ունեինք: (менк hраман эинк катарум)

Ղազարյան

Այո:

Հայկ

Մեզ ասեցին (асацин - пусть разговорный язык, но не уличный же!). Բարձրացեք ու վերցրեք այդ գյուղը: Մենք նրանց բացատրեցինք, որ դա հիմարություն է, թուրքերը ամենաուշը քսանչորս ժամից (киманан или техяк клинен - будут предупреждены) հետ կգան: Մեզ պատասխանեցին. Միևնույնն է, բարձրացեք ու վերցրեք այս (айс? айд?) գյուղը: Մենք էլ աս(ե)аցինք. Լավ ոո(у) բարձրացանք: Ո՞րն է մեր սխալը (или мехк@):

Ղազարյան

Պիտի հաջողվեր (карханаинк):

Հայկ

Դա չէր կարող հաջողվել (чэинк карох):

Ղազարյան

Գիտեմ: Բայց միևնույնն է պիտի հաջողվեր (la même chose): (Մի քանի վայրկյանից հետո) Երեք հարյուր: Երեք հարյուր հոգի, որոնք պատրաստ չէին մեռնելու ու մահացան (меран) չգիտես ինչու: Նրանք պարկած (тв. р) են քարերի մեջ ու դանդաղ սևանում են արևի տակ, ամեն մի պատուհանից կարելի է (գոնե մեկին) нранц տեսնել (или: болор патуhаннериц еревум ен): Եվ սա (да) մեր մեղքն է: Մենք ենք մեղավոր, որ այս գյուղում մենակ թշնամիներ, պատերն (это слишком вольно и опр. артикль по сути верен и диссонирует, зд. все-таки дожны быть либо мертвецы, либо мард чи мнацел, кендани шунч чи мнацел и т.д.) ու քարեր են մնացել Շատ դժվար կլինի մեռնել նրանց ճցոցներն ականջներում: (аканджин? аканджум?)

Հայկ (գոռալով)

հանգիստ Թող մեզ քո մեռյալներով: Ես այստեղ ամենա ջահելն եմ. ես ընդամենը հրամաններն էի լսում (hраман эи катарум): Ես անմեղ եմ, հասկանում ես, աամեղ (?)...

[cartesius]

Спасибо большое еще раз! :sharik:

Мне сейчас немного не xватает времени, чтобы подробно ответить и внести корректуры, надеюсь это сделать сегодня вечером или завтра. :hi:

[cartesius]

Уфф, наконец-то смог исправить предыдущие тексты. Не знаю как Вас и благодарить, Аида Суреновна. :flower: Мало того, что я стилистически пишу совершенно катастрофически, а даже ленюсь заглянуть во французский словарь, надеясь на память (немецкий перевод знаю практически наизусть). Но я исправлюсь, обещаю.

Здорово повезло, что у Вас оригинал под рукой. Вы тоже любите Сартра? Как Вы вообще наxодите идею сего проекта? Лично мне доставляет громадное удовольствие, участвовать в переработке этой гениальной пьесы, на мой взгляд самой сильной пьесы 20-го века, на армянский. :up:

Если удастся перевод как-то продвинуть, разумеется переводчиками будем и Вы и я. :shljapa:

Возникшие вопросы опишу отдельно и постараюсь переводить активнее... :sharik:

[cartesius]

Ղազարյան

Նրանք պատրաստ (hамадзайн) չէին մեռնել(ու):

В оригинале avaient accepte de mourir.

Амадзайн кажется мне стилистически все-таки неправильно: Они не были согласны умереть.

"Они не были готовы умереть", по-моему хороший компромисс и использован в немецком переводе: Sie waren nicht bereit zu sterben.

Ղազարյան

Դա մեր սխալն է (мехкн э):

C'est notre faute - По-моему скорее схал, но мехк все же больше по-армянски.

Ղազարյան

Պիտի հաջողվեր (карханаинк):

Il fallait reussir - Должно было удастся. Почему вам не нравится "Пити хаджохвер?"

Մենք ենք մեղավոր, որ այս գյուղում մենակ թշնամիներ, պատերն (это слишком вольно и опр. артикль по сути верен и диссонирует, зд. все-таки дожны быть либо мертвецы, либо мард чи мнацел, кендани шунч чи мнацел и т.д.) ու քարեր են մնացել

Не совсем понял. Оригинал: A cause de nous, dans ce village il n'y a plus que de miliciens, des murs et des pierres. Из-за нас в этой деревне остались лишь милиционеры, стены и камни. Откуда "кендани шунч чи мнацел"?

[cartesius]

Լուսինե (մեղմորեն)

-Հայկո՛ :

Հայկ

-Ի՞նչ:

Լուսինե

-Ար՛ի կողքիս նստիր, եղբայրիկ: (Հայկը վարանում է : Լուսինեն կրկնում է ավելի մեղմորեն Արի՛ : (Հայկը նստում է: Լուսինեն շոշափում է նրա դեմքը Ո՜նց ես շոգել: Թաշկինակդ ո՞ւր է:

Հայկ

- Գրպանումս է: Ինքս չեմ հասնի:

Լուսինե

- Ա՞յս գրպանում:

Հայկ

- Հա:

(Լուսինեն մտցնում է ձեռքը բաճկոնի գրպանը, դժվարությամբ հանում է թաշկինակը ու սրբում է դրանով Հայկի դեմքը

Լուսինե

ՈՒժեղ քրտնել ու դողում ես. պետք չի այդքան քայլել:

Հայկ

Գոնե որ բաճկոնս կարողանայի հանել:

Լուսինե

Հնարավոր չի, պետք չի մտածել այդ մասին: (Հայկը ձգում է կալանդները Ամուր են, չես ջարդի: Հույսը միայն տանջում է: Հանգիստ մնա, շնչիր դանդաղ, պատկերացրու, թե արդեն մեռած ես: Ես մեռած եմ ու հանգիստ, ես խնայում եմ ուժերս :

Հայկ

-Եվ ինչի՞ համար: Որ հետո ավելի ուժեղ ճչա՞ս: Իզուր տեղն ես խնայում: Մեզ ժամանակ համարյա թե չի մնում, կուզենայի միաժամանակ ամեն տեղ լինել: (ՈՒզում է ոտքի կանգնել

Լուսինե

-Այստեղ մնա:

Հայկ

Պիտի սենյակով մեկ պտտվեմ: Հենց կանգ եմ առնում, մտքերս սկսում են գլխիս մեջ պտտվել: Իսկ ես չեմ ուզում մտածել:

Լուսինե

Խեղճ փոքրիկ-ջան:

Հայկ (փլվում է Լուսինեի ծնկներին)

Լուսինե-ջան, ամեն ինչ այդքան ծանր է: Ձեր դեմքերին նույնիսկ չեմ կարող նայել, սարսափում եմ նայել:

Լուսինե

- Արի գլուխդ ծնկներիս դիր: Այո, ամեն ինչ այնքան ծանր է, իսկ դու այնքան փոքր ես: Գոնե մեկը կարողանար քեզ ժպտալ ու ասել՝ խեղճ փոքրիկ տղաս: Առաջ ես միշտ քո հոգսերը ինձ վրա էի վերցնում: Խեղճ պոքրիկս, փոքրիկ-ջան: Էլ չեմ կարող: Դարդը ինձ ցամաքացրել է: Նույնիսկ լացել չեմ կարող:

Հայկ

Ինձ մենակ մի թող: Որ իմանայիր, ինչ ամոթալի բաներ են գալիս մտքիս...

Լուսինե

Լսիր: Կա մեկը, որ կարող է քեզ օգնել: Ես լիովին մենակ չեմ: Աշոտը հետս է, կարող ես...

Հայկ

Աշո՞տը:

Լուսինե

Նրան չբռնեցին: Նա փախավ դեպի Ստեփանակերտ: Մեզանից միայն նա է ապրելու վաղը:

Հայկ

Հետո ի՞նչ:

Լուսինե

Նա կմիանա մյուսներին, կշարունակի կռվել: Իսկ երբ կռիվը վերջանա, կվերադառնա Երևան և կապրի հանգիստ խաղաղ մարդկանց մեջ:

Հայկ

Իսկ ի՞նձ ինչ: Նրա բախտը բերեց: Ինձ հետ ի՞նչ գործ ունի:

Լուսինե

Հիմա նա իջնում է անտառով: Ներքևում, ճանապարհի երկայնքով բարդիներն են աճում: Նա մտածում է իմ մասին, ամբողջ աշխարհում միայն նա է մտածում իմ մասին այդքան գգվանքով: Քո մասին էլ է մտածում, մի խեղճ փոքրիկ տղայի մասին: Փորձիր քեզ տեսնել նրա աչքերով: Նա կարող է լաց լինել:

(Լուսինեն սկսում է լաց լինել

Հայկ

Դու էլ ես կարող:

Լուսինե

Ես լաց եմ լինում նրա անցունքներով:

(Որոշ ժամանակից հետո: Հայկը թափով կանգնում է ոտի

Հայկ

Վերջ տուր խաղին: Ես շուտով կսկսեմ նրան ատել:

Լուսինե

Բայց չէ որ նրան սիրում էիր:

Հայկ

Ոչ քեզ նման:

Լուսինե

Այո, ոչ ինձ նման:

(Քայլեր միջանցքում: Դուռը բացվում է: Լուսինեն արագ ոտքի է կանգնում: Զինվորականը նայում է բոլորին, հետո նորից փակում է դուռը

[Аида Суреновна]

Если удастся перевод как-то продвинуть, разумеется переводчиками будем и Вы и я. :shljapa:

[Аида Суреновна]

[Аида Суреновна]

Ղազարյան

-Դու էլ դիմացիր: Նստիր հատակին: Ձեռքերդ դիր ծնկերիդ, որ կալանդНերդ այդքան չցավացնեն: Ու լուռ մնա: փորձիր քնել կամ մտածիր:

-Այն այրվող տնից: Երբ որ մեզ տա(մ)Нում էին, նրա ճչոցներ էին լսվում: Կրակը արդեն սանդուղքին էր հասել:

-Շատերը մեռան: Երեխաներ(ն) ու կանայք: Բայց ես նրանց ճչոցները չեմ լսել: Իսկ այն փոքրիկը, նրա լացը մինչև հիմա ականջիս է: Էլ չեմ կարող ինձ համար (или: им медж) պահել ա(ջ)йդ լացը, չեմ կարող:

[Аида Суреновна]

Լուսինե (մեղմորեն)

-Հայկո՛ :

Հայկ

-Ի՞նչ:

Լուսինե

-Ար՛ի կողքս (можно более лит. "кохкис", но я не настаиваю) նստիր, եղբայրիկ: (Հայկը դանդաչում (варанум) է: Լուսինեն կրկնում է ավելի մեղմորեն Արի՛ : (Հայկը նստում է: Լուսինեն շոշափում է նրա դեմքը Ի՛նչ տաք ես (Вонц ес шогум!): Թաշկինակդ ո՞ւր է:

Հայկ

- Գրպանումս է: Ինքս չեմ հասնի:

Լուսինե

- Ա՞յս գրպանում:

Հայկ

- Հա:

(Լուսինեն մտցնում է զ(дз)եռքը բաճկոնի գրպան@(ի մեջ), դժվարությամբ հանում է թաշկինակը ու մաքրում (србум) է (դրանով) Հայկի դեմքը

(по-моему, макрум ен что-н. грязное, а србел можно в значении чорацнел, т.е. то что т'ац э)

Լուսինե

ՈՒժեղ քրտնել ու դողում ես. պետք չի այդքան քայլել:

Հայկ

Գոնե բաճկոնս կարողանաЙի հանել:

Լուսինե

Հնարավոր չի, պետք չի մտածել (դրա) (лит: айд) մասին: (Հայկը քաշում է կալանդերից: м.б. дзгум э каланднер@?) Ամուր են, չես ջարդի: Հույսը մենակ (миайн) տանջում է: Հանգստացիր (hангист мна), շնչիր դանդաղ, պատկերացրու, թե արդեն մեռած ես: Ես մեռած եմ ու հանգիստ, ես խնայում եմ ուժերս :

Հայկ

-Եվ ինչո՞ւ (м.б. инчи hамар?): Որ հետո ավելի ուժեղ ճչա՞ս: Իզուր տեղН ես խնաЙ(ջ)ում: Մեզ համարյա թե ժամանակ чи мнум չմնաց, կուզենաЙի միաжаманак ամեն տեղ լինել: (ՈՒզում է ոտքի կանգնել

Լուսինե

-Այստեղ մնա:

Հայկ

Պիտի սենյակով մեկ շրջեմ (пттвем): Որ կանգ առնում, մտքերս ЕН սկսում (են) գլխիս մեջ շրջել пттвел: Իսկ ես չեմ ուզում մտածել:

Зд. я думаю важно сохранить один и тот же глагол, как Вы и сделали, но... мысли могут ли шрджел? не уверена, поэтому предлагаю пттвел, это и по комнате можно. Надо еще подумать.

Լուսինե

Խեղճ փոքրիկ-ջան:

Հայկ (իջնում է Լուսինեի ծնկերի կողքը) на самом деле: цнкнерин, хотя не садится, а скорее головой и руками.

м.б. п'лвум э цнкнерин?

Լուսինե-ջան, ամեն ինչ ա(ջդ)ЙНքան ծանր է: Ձեր դեմքերին չեմ կարո(խ)gh նայել, վախում եմ: (?) м.б. (индз) вах ен аздум - не знаю, или сарсапум ем...

Լուսինե

- գ(ր)լուխդ ծնկերիս Դիր (վրա): Այո, ամեն ինչ այ(դ)Нքան ծանր է, իսկ դու այդНքան փոքր ես: (Որ) Гоне մեկը կարողանար քեզ ժպտ(ե)Аլ ու ասել՝ խեղճ փոքրիկ տղաս: Առաջ ես միշտ քո հո(ք)Гսերը (իմ) ИНДЗ վրա էի վերցնում: Խեղճ պոքրիկս, փոքրիկ-ջան: Էլ չեմ կարող: Դարդը ինձ ցամաքացրե(ց)Л э: Նույնիսկ լացել չեմ կարող:

Հայկ

Ինձ մենակ (sic! - вот зд. правильно стоит слово менак) մի թող: (Իմձ սև ու ամաչելի) амот'али մտքեր են գալիս ...?:

амот'али մտքեր են գալիս глухс:

или

амот'али банер են գալիս миткс:

Լուսինե

ԼսիР: Ка мек@, вор (Մի մարդ) կարող է քեզ օգն(ի)ЕЛ: Ես լիովին մենակ չեմ: Աշոտը հետս է, կարող ես...

Հայկ

Աշո՞տը:

Լուսինե

Նրան չբռնեցին: Ինքը(На) փախավ դեպի Ստեպ(п')անակերտ: Մեզանից (մենակ ինքը վաղը կապրի) миайн на э апрелу вах@:

Հայկ

Հետո ի՞նչ:

Լուսինե

Նա կմիանա ուրիշներին (мйуснерин 0 зто определенные les autres? а не неопредел. d'autres, согласны?), կշարունակի կ(ր)РРվել: Իսկ երբ կ(ր)РРիվը վերջանա, կվերադառնա Երևան և կապրի հանգիստ խաղաղ մարդկանց մեջ:

Հայկ

Հետո՞: Նրա բախտը բերեց: Иск Ինձ (հետ) ի՞նչ (գործ ունի):

Лусине

(Նա անցնում է) հիմա На иджнум э անտառով: неркевум, чанапарhи еркайнков бардинер ен ачум - (там так) (Հետո բարդիներով զարդված

ճանապարհով (Եվ) նա մտածում է իմ մասին, ամբողջ աշխարհում (մենակ ինքն) миайн на է մտածում իմ մասին այդքան գգվանքով: (Եվ) քո մասին էլ է մտածում: (Նա) մտածում է (քո, այդ) խեղճ փոքրիկ տղայի մասին (в оригинале, мтацумэ, вор ду хехч покрик (тха) ес): Փորձիր քեզ տեսնել նրա աչքերով: Նա (карох э лац линел) երևի լացում է:

(Լուսինեն սկսում է լաց линել)

Հայկ

Դու էլ ես (լացում) карох:

Լուսինե

Ես լաց ем линում եմ նրա арцункнеров или, если хотите, արտասու(ն)քով: (боюсь, это слишком литер. - возвышенно)

(Որոշ ժամանակից հետո: Հայկը թափով կանգնում է ոտի

Հայկ

Հերիք է խաղաНК(լ): Ես շուտով կսկսեմ նրան ատել:

Լուսինե

Բայց չէ որ (իրան) нран սիրում էիր:

Հայկ

Ո(ջ)ч (քո) кез (лит.) նման:

Լուսինե

Այո: Ո(ջ)ч (իմ) индз (лит.) նման:

(Քայլեր միջանցքում: Դուռը բացվում է: Լուսինեն արագ ոտքի է կանգնում: Զինվորականը նայում է բոլորին, հետո նորից (թ)п'ակում (закрывает) է դուռը

[cartesius]

О нет, для меня это пока ооочень черновой вариант. Жизнь покажет.

Xороший черновик - уже полдела, а то и больше.

[cartesius]

Тест на внимательность

Прошел!

[cartesius]

если аццепте эндунел, то в "патраст"е значение активности слишком сильное для просто "эндунел", поэтому я предложила "хамадзайн". В самом конце надо будет еще пройтись и прочувствовать текст, отношение и образы персонажей, чтобы из-за оттенков не исказить ничего или если какие-то оттенки придать, это делать сознательно и продуманно.

Xорошо, я оставлю пока "патраст", потом пройдемся еще раз, посмотрим. "Амадзайн" кажется мне плоxо подxодящим к разговорному языку.

Если хотите: пити хаджохацнеинк. Во фр. фразе хоть и безличный оборот, но имеется в виду ил фаллаит qуе ноус рéуссиссионс, (потому что по-фр qн рéуссит эта удача с неба не падает) а в арм. варианте в безличности выходит, что должно было удаваться, но кто должен был постараться - не понятно - как будто гадалка нагадала - поэтому я заменила этот оборот личным глаголом - пити кароханаинк.

В принципе оба варианта в разговоре выглядят коряво. Может быть просто: пити стацвер- чэр кароx стацвел?

а у меня дес мортс . Срочно требуется перепроверить по третьему источнику. Найдете?

(но тогда зачем "патерН", тогда без артикля , если дес мурс)

В немецком переводе тоже "мертвецы" вместо стен, да и по смыслу лучше. Надо пожаловаться в Галлимар.

Все что имела сказать - внутри цитаты. (форум не принимает только цитаты, без собственного сообщения, да?)

Можно просто поставить смайлик или точку.

Или м.б. просто и без затейливости: нранк чэин узум мернел. Инч э, ес эи узум? Собирайте варианты - потом посмотрим.

Спасибо! Обязательно посмотрим. А пока займемся черновиком... :hi:

[cartesius]

Уфф, кажется все исправил в последнем переводе. Какая разница между лацел и лац линел?

За граммaтическую справку- спасибо, постараюсь выучить:

Mersi et a bientot!

[cartesius]

Ղազարյան (ուսերը թոթվելով)

Զվարճանում են, սրիկաները: Ինչ՞ու վեր կացար:

Լուսինե

Կարծեցի, եկան մեր ետևից:

Աբո

Այսքան շուտ չեն գա:

Լուսինե

Ինչ՞ու:

Աբո

Նրանք սխալ են գործում. կարծում են, թե սպասումը մեզ կբարոյալքի:

Ղազարյան

Ի՞նչ է, սխա՞լ է որ: Երբ գլուխդ այդպիսի մտքեր են գալիս, սպասելը տանջանք է դառնում:

Աբո

Այո, բայց ուրիշ կողմից ժամանակ ունես քեզ հավաքելու: Ինձ առաջին անգամ Բեյրութում վերցրին, մի տասը տարի առաջ: Առավոտվա ժամը չորսին եկան ինձ ձերբակալելու: Եթե իսկույն սկսեին ինձ խոշտանգել, կարող է անսպասելիությունից խոսեի: Բայց ոչ ոք ինձ բան չհարցրեց: Միայն տաս օրից սկսեցին ինձանով զբաղվել, էն էլ ոնց, բայց արդեն ուշ էր՝ անսպասելիության էֆեկտը արդեն չկար:

Ղազարյան

Գլխի՞դ խփում էին:

Աբո

Էն էլ ոն՜ց:

Ղազարյան

Բռունցքներո՞վ:

Աբո

Բռունցքներով էլ, ոտերով էլ:

Ղազարյան

Իսկ դու... ուզու՞մ էիր խոսել:

Աբո

Ոչ: Ծեծելուն կարելի է դիմանալ:

Ղազարյան

Ասում ես, կարելի է... (Մի քանի վայրկյանից) Իսկ եթե ոտնոսկորի՞դ են խփում կամ արմունկներիդ:

Աբո

Միևնույն է կարող ես դիմանալ: (հանգիստ) Սաքո:

Ղազարյան

Ի՞նչ:

Աբո

Պետք չի նրանցից վախենալ: Նրանք հնարամիտ չեն:

Ղազարյան

Ես ինքս ինձանից եմ վախում:

Աբո:

Ինչու՞ որ: Մենք խոստովանելու բան չունենք: Ինչ որ գիտենք, նրանք էլ գիտեն: Հալա մի րոպե սպասեքԼռություն Իրականում բոլորովին ուրիշ է, քան թե մարդ իրեն պատկերացնում է:

Հայկ

Ո՞նց է:

[Аида Суреновна]

Ես այստեղ ամենաջահելն եմ.