Հայրենակիցներ
ես չգիտեմ գուցե արդեն գրվել է դրա մասին, բայց ես ուզում էեմ Ձեզ հետ կիսվեմ այն ինչ ես եմ տեսել իմ աչքերով երեկ Երևանում։ Ես առավոտյան ժամը 9-ից մինչև գիշերվա 1:30 եղել եմ իրադարձություններին բավականին մոտ ու կարող է իմ կարծիքը Ձեզ հետաքրքրիր լինի։
սկզբից ասեմ, որ ես լևոնական չեմ, ու ինձ միշտ համարել եմ օբյեկտիվ մարդ այս պատմության մեջ։ ես իմ քաղաքացիական պարտքս եմ համարել լինել այնտեղ, որպեսզի օգնեմ մարդկանց եթե պետք է, ինչպես նաև ամեն ինչ տեսնեմ իմ սեփական աչքերով։ ցավում եմ որ առաջին նպատակին ես չհասա, ու չկարողացա որևէ մեկին օգնել։
Ես կարող եմ ասել, որ այն ինչ տեղի ունեցավ երեկ, ամբողջովին իշխանությունների մեղքն էր։ Ավելին, այն ինչ որ ես տեսա, ինձ ստիպում է մտածել, որ իշխանությունների կողմից ամեն ինչ արվեց գործը մարդասպանության հասցնելու համար։ Փորձեմ մտքերս շարադրել կետերով։
1. Առավոտյան դեպքերը օպերայի հրապարակում բացարձակապես հիմնավորված չէին։ դա ճղճիմ քայլ էր, որը կարող էր մենակ մի նպատակ ունենալ - կատաղեցնել մարդկանց ու ստեղծել ընդհարում։
2. Իշխանությունները ամեն ինչ արեցին, որ քաղաքապետարանի մոտ հավաքված մարդիկ, որոնք հիմնականում խաղաղ էին, անցնեն բռնությունների։ սկսած ժամը 3-ից, իշխանությունները սկսեցին առաջին հայացքից իմ համար անտրամաբանական բաներ անել, որով հատուկ կատաղացնում էին մարդկանց։ Օրինակ, Վիլիսով մխրճվեցին մարդկանց մեջ, ծեծեցին Ժառանգության պատգամավորներին և այս ամենը լրիվ խաղաղ ցույցի պայմաններում։ ես հիմա եմ հասկանում, որ դա արվում էր նրա համար, որ մարդիկ գնան առճակատման, որ լինեն բախումներ, զոհեր ու արտակարգ իրավիճակ։
ես չեմ պատկերացնում որ որևէ երկրում կարող է լինել նման բան։ Սադրել 40-50 հազար մարդու դեպի ապստամբության ու հետո սառնասիրտ խեղդել այն արյան ծովում։ Իշխանությունները քայլ առ քայլ ժողովրդին հասցրեցին մի աստիճանի, որ նույնիսկ այնտեղ հավաքված 12-13 տարեկան երեխաները սկսեցին մետաղյա ձողեր փնտրել, որ պաշտպանվեն... այնպիսի տպավորություն էր որ մարդիկ գտնվում են պաշարված ամրոցում, որտեղ թշնամիները պարբերաբար ներս են սողոսկում, անում իրենց սև գործը, "կտցահարում" անպաշտպաններին, բորբոքում մարդկանց ու հեռանում։
նման բան չէի կարող պատկերացնել, սկսեց պարզ դառնալ, որ իշխանություններին ավելի շատ հետաքրքրում է արյունալի ելքը և նա առանց տատանվելու գնում է դրան։ Նման անպաշտպան ու խոցելի վիճակում ես ինձ երբեք չէի զգացել, գուցե միայն երկրաշարժի ժամանակ։ առնվազն 20,000 մարդ մատնված էր իզոլացված բռնությունների որի վերջաբանը դարձավ արյան բաղնիքը։
3. Այն, որ նման ծայրահեղ պայմաններում ընդդիմության լիդերին թույլ չտրվեց որպեսզի նա գա և հանգստացնի ժողովրդին ու կառավարի իր տասնյակ հազարավոր համախոհներին, և հարցը տեղափոխի քաղաքական դաշտ, դա ևս հուշում է այն մասին, որ իշխանությունները, , կամ առնվազն իշխանության այն թևը որը կառավարում էր իրավիճակը, ամենայն հավանականությամբ, ցանկություն չունեին գնալու քաղաքական լուծումների և ունեն լրիվ այլ ծրագրեր, որի վկայությունը մենք այսօր կարող ենք տեսնել մայրաքաղաքի փողոցներում։ Ինքնապաշտպանական բնազդով մետաղաձողերով ու քարերով զինված տասնյակ հազարավոր հայերը իրանց համար պարզապես լավ "ռեսուրս" էին իրենց նպատակներին հասնելու համար։ կրկնում եմ, սա է իմ տպավորությունը։
4. համեմատությունները 96 թվականի հետ անիմաստ են։ Ես 96-ին եղել եմ Ազգային ժողովի դիմաց, հաջորդ առավոտյան մեզանից շատերը ունեին որոշակի մեղավորության զգացում, քանի որ ցուցարարները սկսեցին հիմանական բռնությունները Ազգային ժողով մտնելով։ Այստեղ իրավիճակը լրիվ ուրիշ էր։ Մարդիկ իրենց մեղավոր չէին զգում։ Բռնությունները սկսվել էին իշխանությունների կողմից։ դրանք շարունակվեցին ամբողջ օրը, անվերջ "կտցահարելով" ու վերքեր բացելով բացարձակապես խաղաղ ցուցարարների վրա։ Կրկնում եմ, մինչև ժամը 5-ը ցույց եղել է բացարձակապես խաղաղ։ 5-ից սկսած երիտասարդները սկսեցին "զինվել" զանազան իրերով, ու մինչև ժամը 8-ը իրավիճակը խաղաղ էր ու հնարավոր էր խուսափել արյունահեղությունից։ կրկնում եմ, իշխանությունների ոչ մի գործողություններում ես չտեսա գոնե մի չնչին փորձ իրավիճակը հանդարտեցնելու ուղղությամբ։ այստեղ խնդիրը ոչ թե պորֆեսիոնալիզմի պակասն էր։ ես զգում էի որ ինչ որ դաժան ձեռք իրավիճակը տանում է արյունահեղության։
ես չգիտեմ քանի հոգի է զոհվել։ նույնիսկ հայտարարաված 9 զոհը իմ համար շատ ահավոր մեծ թիվ է թվում, քանի որ չէի կարող պատկերացնել որ 2 հոգուց ավելի զոհ կարող է լինել։ Հույս ունեմ 9 թիվը էլ չի աճի։ Ես զարմանում եմ ինչպես գործը կարող է հասնել նման քանակությամբ զոհերի առանց հատուկ դիտավորության։ Իշխանությունները պետք է պատասխան տան դրա համար։ Կրկնում եմ իմ կարծիքը` ես չեմ տեսնում որևէ բան որ ընդդիմություն կարող էր անել ու չարեց։ Եթե կարելի է մեղք համարել այն, որ մարդիկ իրենց զգացել են զոհ ու որոշել են ինքնապաշտպանություն կազմակերպել, ուրեմն իրենք մեղավոր են։ Ինչ վերաբերում է ավերածություններին, ապա դա տեղի է ունցել այն բանից հետո, երբ արդեն կային տվյալներ մահացածների մասին, որը իրավիճակը անվերահսկելի դարձրեց, հատկապես նրանց համար, ովքեր իրենց աչքերով էին տեսել ինչպես են զոհվում մարդիկ։ Ես հույս ունեի որ այդ տվյալները սուտ դուրս կգան, ինչպես հիմնականում միշտ եղել է, բայց պարզվեց իրավիճակը շատ ավելի դաժան է եղել քան մենք կարող էին հուսալ։