Иноязычные школы-нужны ли нам такие?

[ese]

На армянском будут говорить по любому потому как вне образовательных учреждений чисто армянская языковая среда, как то телевидение, общение с семьей и друзьями. Даже в Советское время все в Ереване говорили на армянском при том что очень многие учились в русских школах.

Языку надо учить серьезно.

Если пустить это дело на самотек то дальше уличного вульгарного уровня дело не пойдет.

Сегодняшнее телевидение как средство обучения армянскому языку... "а теперь, дети, запомните какие слова нельзя говорить". Семья и друзья тоже не лучше.

На примере своей дочки (15 лет) могу сказать, что вклад школы очень велик.

Благодаря учительнице армянского - этот предмет стал ее любимым и результаты впечатляют. Сильно сомневаюсь, что такое же знание армянского языка она получила бы в иностранной школе. В то же время она успела за эти годы изучить 3 иностранных языка - отчасти в порядке повышения своей конкурентоспособности - это же никому не запрещено?

[Meltonian]

Я как-то оказался на лекции по computer science которую вел бывший советский еврей перед русскоязычной аудиторией. Он вотов/дзеров пытался донести свою мысль на языке-салате из русского, джигяров приправленного английскими терминами.

Причем английская часть подавалась с мухасранским акцентом. Моей нервной системы хватило только на 10 минут его бормотухи.

[Arciv]

У моей девочки сейчас два родных языка. Когда я пыталась выяснить на каком она думает ... она сказала, что думает на том на котором в эту минуту ей удобнее.

[Arciv]

7 օր բլոգը» ներկայացնում է հարցազրույց լրագրող Վահան Իշխանյանի հետ

-Դուք «Մենք դեմ ենք օտարալեզու դպրոցների վերաբացմանը» նախաձեռնության անդամներից եք։ Ինչո՞ւ եք դեմ։

-Հայաստանն անկախացել է, որ կարողանա հայերի իրավունքները պաշտպանել, հայերենը զարգացնել այնպես, որ այն բոլոր ոլորտներում օգտագործելի լինի: Օտարալեզու դպրոցների բացման պատճառով հայերենը կդառնա կենցաղային լեզու, այսինքն՝ դուրս կմղվի գիտական և կրթական համակարգերից և կվերածվի այնպիսի լեզվի, ինչպիսին ասորերենը, չեչեներենը և այդ կարգի այլ լեզուներն են, ու աշխարհի առաջատար լեզուների շարքից դուրս կմղվի։ Դա մեծագույն հարված է Հայաստանի անկախությանը։ Հայաստանը, անկախ լինելով, մրցակցության մեջ է մյուս երկրների հետ իր «ուրիշությամբ» (մշակույթով ու ձեռքբերումներով ինչ ավանդ է բերում աշխարհին) ու կազմում է աշխարհի բազմազանության միավոր։ Հարվածել լեզվին նշանակում է դուրս մղել մրցակցությունից, ենթարկել գերիշխող պետություններին, նրանց ամբողջի մեջ տարրալուծել մեր միավոր լինելը, այսինքն՝ Հայաստանը գաղութացնել, այս դեպքում (քանի որ Հայաստանի կառավարությունն է նախաձեռնում)՝ ինքնագաղութացնել։

-Օտարալեզու դպրոցները գործելու են հայկականին զուգահեռ։ Ո՞րն է խնդիրը։ Ի՞նչ մտավախություն կա։

-Կրթության նախարարն ու օմբուդսմենը պատճառաբանում են, որ հայկական դպրոցները միջազգային մակարդակի կրթություն չեն ապահովում։ Սա ռասիզմ է և անտեղյակություն, ոչ կոմպետենտ տեսակետ։ Նրանք, թերագնահատելով հայկական կրթությունը, որ տալիս է հայերեն լեզվամտածողություն, ռասիզմ են ցուցաբերում հայերեն լեզվամտածողություն ունեցողների նկատմամբ, որոնք, իբր, հայկական կրթություն ունենալով, չեն կարող միջազգային շփումներ ունենալ։ Իրականում փաստը ցույց է տալիս, որ հայկական կրթություն ունեցողներից շատերը կարողացել են ընդունվել աշխարհի լավագույն համալսարաններ։ Սակայն այդ փաստերը մի կողմ. նրանք ուղղակի անտեղյակ են, թե ինչ է կրթությունը, չգիտեն, որ կրթության որակը ոչ թե հանրակրթական դպրոցի լեզուն է որոշում, այլ դպրոցի դասավանդման մեթոդն ու մասնագետների որակը։ Եթե Հայաստանում դպրոցների մակարդակը ցածր է, պատճառը մեր իշխանությունների որակյալ կրթական սիստեմ ստեղծելու անկարողությունն է։ Տիգրան Սարգսյանը մեծ-մեծ բաներից է խոսում՝ հայկական աշխարհ, բայց չի կարողանում բարձրացնել հանրակրթական դպրոցների որակը: Երեխաներն այս դպրոցներն ավարտում են և ոչ միայն օտար լեզուներ չեն իմանում, այլև մյուս առարկաներից (պատմություն, կենսաբանություն) գիտելիքներ չեն ստանում և այլն։ Դպրոցը նորմալ կրթություն չի տալիս, դրա համար էլ ծնողները, ովքեր հնարավորություն ունեն, երեխաներին հավելյալ ուսուցման են տալիս կրկնուսույցների մոտ։ Հիմա եթե բացվեն անգլիական կամ ռուսական դպրոցներ, նույն մեթոդներով ինչ կա մյուս դպրոցներում, ապա մարդ կմտածի, որ մեկ է՝ կրթությունը վատն է, ինչ դպրոց էլ երեխային ուղարկի, բան չի սովորելու, արի տամ ռուսական դպրոց, որ 12 տարի միայն ռուսերեն լսի, ինչ էլ լինի, գոնե ռուսերեն կսովորի։ Սա է մտավախությունը, որ այդ դպրոցների վերաբացման դեպքում մարդիկ հենց այդտեղ կուղարկեն, որ գոնե երեխաները լեզու սովորեն։ Իսկ եթե օտարալեզու դպրոցները պիտի ստեղծեն օտար պետությունները՝ իրենց մեթոդոլոգիայով ու մասնագետներով, ապա դա կլինի խոստովանություն, որ կառավարությունն անկարող է կառավարել ու երկիրը հանձնում է օտարին: Ուրեմն հստակ պետք է կառավարության հրաժարականի հարց բարձրացվի: Աշոտյանը հեռուստատեսությամբ ասաց, որ մենք անկարող ենք դպրոցական ժամերն ավելացնել, որպեսզի անգլերենի կամ ռուսերենի դասավանդման որակը մեր դպրոցներում բարձրանա։ Սա ցույց է տալիս, որ նա կոմպետենտ չի իր աշխատանքում, քանի որ մարդ լեզու կարող է սովորել նույնիսկ մեկ կամ կես տարում։ Այդ ինչպե՞ս եղավ, որ նույն Հայաստանում՝ Ֆրանսիական համալսարանում, ուսանողը 6 ամիս սովորելով սկսում է ֆրանսերեն խոսել, իսկ հայկական դպրոցներում 12 տարի շարունակ ռուսերեն ու անգլերեն են անցնում ու չեն սովորում։ Սա ցույց է տալիս, որ այդ դպրոցներն ուղղակի շատ վատն են, և դրա մեղավորը հենց Աշոտյանն է, նրա նախորդները ու այդ կրթական համակարգը։

-Իսկ ինչպե՞ս եք վերաբերվում Արմեն Աշոտյանի այն հայտարարությանը, թե Գարեգին Նժդեհն էլ ռուսական կրթություն ուներ, բայց դա չխանգարեց նրան փայլել իր հայրենասիրությամբ։

-Նախ՝ Աշոտյանն ընդհանրապես հաճախ բաներից է խոսում, որոնցից տեղյակ չէ: Մի հեռուստահաղորդման ժամանակ էլ նրան հարցրին՝ ծանո՞թ է Նժդեհի բանաստեղծություններին, նա պատասխանեց, թե Նժդեհը բանաստեղծություն չի գրել: Իրականում Նժդեհը հայերեն բանաստեղծությունների ժողովածու ունի հրատարակած՝ ի տարբերություն Աշոտյանի, որ ռուսերեն է բանաստեղծություն գրում ու իր ռուսական լեզվամտածողությունն ուզում է փաթաթել ամբողջ երկրի վրա: Նժդեհի կենսագիրները գրում են, որ նա իր հայրենի Կզնուտ գյուղում մեկ տարի գնացել է հայկական ծխական դպրոց, ապա ռուսական դպրոցներում է սովորել: Ասում են՝ ծխական դպրոցը փակվել է: Ես պատմաբան չեմ, ու կարելի է այս խնդրի մասին մասնագետներին հարցնել: Բայց մի բան փաստ է. այն ժամանակ հայկական կրթություն ստանալը դժվար էր, չկային բավարար դպրոցներ, Հայաստանը գաղութացված էր, և Ցարական իշխանությունը պարբերաբար փակում էր հայկական դպրոցները: Հայտնի է, որ հայկական դպրոցները փակելու համար բողոքի մեծ ալիք էր բարձրացել, Դրոն ահաբեկում էր ռուս չինովնիկներին: Հենց Նժդեհն էլ ու մյուս ազգային գործիչները պայքարում էին անկախ Հայաստանի ստեղծման համար, որ հայերի իրավունքները պաշտպանվեն, հայ երեխան հայկական կրթության հնարավորություն ստանա: Նժդեհի խոսքն է՝ «Ավելի լավ է՝ հայ մարդը համր լինի, քան օտարախոս»: Սա ինձ համար անընդունելի է, բայց Աշոտյանը և վարչապետ Տիգրան Սարգսյանը ներկայանում են որպես նժդեհական ու Նժդեհի պատգամի ճիշտ հակառակ քայլն են անում: Դա ցույց է տալիս, որ նրանք իրականում Նժդեհի հետ կապ չունեն, պատեհապաշտներ են, որ նժդեհական են դարձել իշխանություն ունենալու համար: Հիմա կոմկուսը իշխեր, Աշոտյանը կոմունիստ էր լինելու:

Նժդեհը պայքարել է մի երկրի համար, որտեղ պետք է լինի հայկական կրթություն, և եթե մարդիկ օտարալեզու կրթություն են ունեցել և անկախության համար պայքարել, ապա պետք է իմանալ, որ պայքարել են հենց նրա համար, որ իրենց զավակները հայկական կրթություն ունենան, ոչ թե աշոտյանները գան ու Նժդեհի վաստակը ջուրը գցեն։

Ես էլի անուններ կտամ, ովքեր օտարալեզու կրթություն են ունեցել, բայց դարձել են մեր մշակույթի երևելի դեմքերից՝ գրող ու ինտելեկտուալ Կոստան Զարյանը, ով մինչև չափահաս դառնալը հայերեն չի իմացել, իսկ հետո Մխիթարյանների մոտ օրուգիշեր սերտելով հայերեն, հասել է նրան, որ իր լեզվամտածողությունը փոխել է, հատորներով հայերեն գրքեր է գրել: Նրա վեպը՝ «Նավը լեռան վրա», ներկայացնում է, թե ինչպես անհնարինը՝ անկախությունը, հնարավոր է դառնում. նավ չունեցող, ծով չունեցող երկիրը նավ է կառուցում ու բարձրացնում լեռը, Սևանա լիճ: Նավը դառնում է հենց աշխարհի հետ, մեծ օվկիանոսի հետ հարաբերվելու խորհրդանիշ: Այսօր կառավարությունն այդ նավը փշրում է: Այսօր էլ կառավարության այս նախաձեռնության դեմ պայքարում են բազմաթիվ ռուսական դպրոց ավարտածներ, նրանք էլ գաղութացված երկրի զավակներն են, որ իրենց մաշկի վրա են զգացել ռուսական գերիշխանության պարտադրանքը (Ճիշտ է՝ ծնողներին չէին ստիպում, որ երեխաներին ռուսական տան, բայց համարվում էր, որ ռուսական դպրոց ավարտողը կարող է կարիերա անել ռուսական կայսրությունում), և նրանք էլ Նժդեհի ու մյուսների պես այսօր պայքարում են գաղութացման դեմ:

Գաղութացված ժողովուրդների գործիչները հնարավորություն չեն ունեցել իրենց ազգային լեզվով կրթություն ունենալու, և հենց պատճառներից մեկն էլ դա է, որ անկախության համար պայքարել են բալկանները, չեխերը և այլն: Հրեաների պետության գաղափարախոս Հերցելը գերմանական կրթություն է ստացել, բազմաթիվ գրքեր գրել գերմաներեն, «Հրեական պետություն» գիրքը գրել է գերմաներեն: Իսկ ի՞նչ կարող էին անել նրա ծնողները Բուդապեշտում, երբ չկային հրեական դպրոցներ: Հրեական դպրոցներ գոյություն չունեին։ Հնարավո՞ր է պատկերացնել աշխարհում մի հրեա, որ հայտարարեր՝ եկեք Իսրայելում բացենք գերմանական դպրոցներ, Հերցելն էլ է գերմաներեն գրել: Ցինիզմ է, չէ՞: Դե պատկերացրեք, թե ինչ ցինիզմ է Աշոտյանի նման հայտարարությունը: Իսկ Հայաստանում ոչ թե մի պատահական մեկն է առաջարկում օտարալեզու դպրոցներ բացել, այլ Հայաստանի կառավարությունը:

-Իսկ ինչպիսի՞ ելք եք տեսնում։ Ինչպե՞ս պայքարել։

-Ստեղծվել է խումբ՝ «Մենք դե՜մ ենք օտարալեզու դպրոցների վերաբացմանը», Ֆեյսբուքում արդեն հազար հարյուրից ավել անդամ ունի: Նախաձեռնող խումբը երեկ ներկայացրել է՝ ինչ անել, որ այս խնդիրը հետագայում չառաջանա: Առաջին՝ Հայաստանում պետք է բարձրացվի կրթության որակը։ Կրթական մեթոդոլոգիան պետք է արմատապես փոխվի, որովհետև սովետականից մնացած մեթոդոլոգիան դեռ շարունակվում է: Դա մի համակարգ էր, ուր մի փոքրիկ խումբ գերազանցիկներ հաջողություն էին ունենում, իսկ ստվար մասը ինքնառեալիզացման հնարավորություն չէր ունենում (Աշոտ Բլեյանի ասած՝ անգիր դպրոցը)։ Կրթական համակարգում բարեփոխումներ պետք է լինեն։ Եվ երկրորդ՝ պետք է լինի նոր թարգմանչաց շարժում։ Հայաստանի անկախության այս 20 տարիների ընթացքում Հայաստանում որևէ թարգմանական ազգային ծրագիր չի ստեղծվել։ Անկախության գրավական են նաև համաշխարհային գրականությունը (գեղարվեստական, փիլիսոփայական, գիտական) հայերեն թարգմանելը, այն նաև հայերինը դարձնելը: Բացի այդ, տեղեկատվական տեխնոլոգիաների ծրագրերի լեզուները, ինչպիսիք են «windows», «adob» ինտերնետային ծրագրերը, բաց համակարգերը և այլն, թարգմանվեն, ու դա լինի պրոցես, որպեսզի Հայաստանի քաղաքացին կարողանա հայերենի միջոցով առնչվել համաշխարհային ինֆորմացիային։ Ինչպես նաև ստեղծվեն թարգմանական ծրագրեր, ինչպիսին «google translait»-ն է, որ օտար լեզվից հայերեն և հակառակը թարգմանություն անելը հնարավոր լինի մկնիկի կոճակի մի սեղմումով, որևէ օտար լեզվից (անգլերեն, ֆրասներեն, ռուսերեն, թե թուրքերեն) տեքստը հնարավոր լինի ամբողջությամբ թարգմանել հայերեն։ Մեզնից ավելի փոքրաթիվ ազգեր, ինչպիսին էստոնացիներն են կամ մակեդոնացիները, ունեն այդ ծրագրերը և թարգմանական այդ ամբողջ դպրոցը։

-Ի՞նչ եք կարծում՝ այնուամենայնիվ, օտարալեզու դպրոցների վերաբացման մտադրությունները կիրականանա՞ն։

-Դա կախված է նրանից՝ հայերն ինչքանո՞վ են ուզում անկախ լինել, ինչքանո՞վ են հավատում իրենց լեզվի հնարավորություններին, ինչքանո՞վ են հավատում հայ ժողովրդի ապագային։ Հուսահատեցնողն այն է, որ ստեղծագործելու փոխարեն մարդիկ անընդհատ դիմադրությամբ են զբաղված:

Զրույցը վարեց Հեղինե Հարությունյանը

http://www.7or.am/blog/?p=3028#more-3028

[СолнЫчка]

Де аса, Арцив-варпет, менк наман крдоджахнери карик уненк те петка эхаци воракэ бардзрацнел?

[Shatakh]

Де аса, Арцив-варпет, менк наман крдоджахнери карик уненк те петка эхаци воракэ бардзрацнел?

http://forum.openarmenia.com/topic/27213-%d0%b8%d0%bd%d0%be%d1%8f%d0%b7%d1%8b%d1%87%d0%bd%d1%8b%d0%b5-%d1%88%d0%ba%d0%be%d0%bb%d1%8b-%d0%bd%d1%83%d0%b6%d0%bd%d1%8b-%d0%bb%d0%b8-%d0%bd%d0%b0%d0%bc-%d1%82%d0%b0%d0%ba%d0%b8%d0%b5/page__view__findpost__p__1077314

[RafaelP]

На армянском будут говорить по любому потому как вне образовательных учреждений чисто армянская языковая среда, как то телевидение, общение с семьей и друзьями. Даже в Советское время все в Ереване говорили на армянском при том что очень многие учились в русских школах.

Языку надо учить серьезно.

Если пустить это дело на самотек то дальше уличного вульгарного уровня дело не пойдет.

Сегодняшнее телевидение как средство обучения армянскому языку... "а теперь, дети, запомните какие слова нельзя говорить". Семья и друзья тоже не лучше.

На примере своей дочки (15 лет) могу сказать, что вклад школы очень велик.

Благодаря учительнице армянского - этот предмет стал ее любимым и результаты впечатляют. Сильно сомневаюсь, что такое же знание армянского языка она получила бы в иностранной школе. В то же время она успела за эти годы изучить 3 иностранных языка - отчасти в порядке повышения своей конкурентоспособности - это же никому не запрещено?

[shmidt]

,нужн армянские школы, с хорошим обучением иностранным языкам-баста !

regnum.ru/news/1286565.html

..медово-дегтевая статья в регнуме,от афтора множественных стаей об Армении,и списьялиста по оной.

.правда ,уважаемый гоподин-Иван ,к сожалению , упомянув Туманяна с Крыловым-Беранже,то ли забыл.., то ли пропустил урок, где бы ему рассказали о Вардане Айгекци и Гомере,которах наверняка читал Туманян..

[yerevan999]

Нет иноязычным школам в Армении. Нет и нет!!!!

[ese]

Мой друг предположил, что это инициатива Ашотяна, который таким прогибанием готовит себе путь к президентскому креслу в будущем.

[ese]

ese, у вас талантливая дочка и это хорошо, но речь ведь не о конкретных талантливых индивидуумах, а об общей ситуации. сейчас в Армении есть система, которая худо бедно производит людей относительно свободно говорящих на двух языках. возможно эту систему надо улучшать, например вы отметили что надо больше изучать литературный язык, т.е. больше часов на армянскую историю и литературу. я только за. моя основная мысль в том что во первых массовое знание 2-х языков для Армении это необходимость, а во вторых если просто сломать существующую систему то результат будет как в других республиках бывшего Союза где русский уже забыли а английский так и не выучили.

[Sagittari]

Такое просто невозможно. Человек может думать только на одном языке.

[Абрикос]

Русский язык - это богатство моей семьи, которое мне удалось передать дочери, армянский - неизбежен, так как живем в Армении и общение в основном на армянском, так почему бы моему ребенку еще и на таком же хорошем уровне не знать английский, французский или персидский?

Разговор несколько не о том, что нужно или не нужно знать несколько языков. Никакой мало-мальски думающий человек не может быть против того, чтоб его дети знали и владели, в достаточной степени, многими языками. Не в этом дело. Дело в том, что так или иначе базовое воспитание и обучение, а это функция начальной школы, должно быть на родном языке, особенно в нашем случае, потому что армянский язык сегодня особенно подвержен риску стать "мертвым", учитывая то, что основная часть нашего народа живет и получает образование в иноязычных странах, где нет должного отношения в плане обучения и пропаганды своего, родного языка. И так или иначе, влияние и соблазны диспорских реалий вторгаются в положение дел и в самой Армении. И потому первейшая функция армянской государственности есть поддержание и развитие родного языка и, если хотите, внедрение его в подрастающее поколение. У нас просто нет возможности распылять скудные ресурсы на формирование иноязычных школ. На частном уровне, в качестве частных школ, пусть кто как хочет, так и делает. Но государство это делать не должно и не обязано, пока армянский язык не будет выведен из зоны риска и пока есть еще море дел в плане выведения системы образования из текущего дерьмового состояния.

Дети, которые закончат армянскую школу, будут носителями родного языка. Это суть. И этому не может помешать знание других языков. Что нельзя сказать о выпускниках иноязычных школ. Знать родной может быть будут, но носителями языка - нет. А это основа мировозрения человека в целом. Прошу не путать с патриотизмом, что совсем из другой оперы...

Вот вы отписались, что русский язык - ваше богатство, а армянский - незбежность. Даже в этом уже просвечивает отношение к этим языкам. Богатство, что может быть лучше, а неизбежность отторгаема при любом удобном случае, потому как не представляет ценности.

Я тоже закончил русскую школу, и для меня достаточно сложно, скажем так, не с той легкостью как на русском, выразить на армянском более или менее значимую мысль, если таковая вдруг озарит. Все потому, что механизм закреплен, налажен и наработан в других рамках, даже учитывая, что никогда у нас дома не говорили на русском, и при поступлении в школу на русском я просто не говорил. Я человек, испорченный иноязычным образованием, при всем моем отношении к русскому как к богатству тоже, и меня довольно большая библиотека дома, сплошь на русском, и армянских авторов я читал много, но тоже на языке полученного образования. Что я могу дать детям в плане передачи родного языка? Ничего другого, существенного, кроме попыток убеждения, что родной язык тоже богатство, и основное богатство, основа основ. Но кроме этого ничего в практике. Потому что базы нет. Другой вопрос, а зачем это все, свой язык и прочие страдания? Ответ здесь не может быть прагматичным, высчитанным. Сухая прагматика диктует - все на изучение китайского! Но ответ на этот вопрос лежит в области более тонких материй, где обычная логика не работает. Если хотите это дело чести и достоинства, как и отношение к родителям, и в обобщенном виде, как отношение к истокам...

[Sagittari]

Знаете, Абрикос, я не буду с вами спорить, хотя бы потому что вполне понимаю и в некоторых пунктах разделяю ваши опасения. Просто замечу, что я все же против того воспитательную функцию оставлять на усмотрение школы (какой бы она не была), да еще хотелось бы внести ясность в свои же слова, которые, кажется вами неверно истолкованы. Русский язык - богатство, так как грамотный русский у людей младше 25 лет в современной Армении это редкость... А армянский я назвала неизбежностью не из пренебрежения к языку, поверьте, просто хотелось лишний раз подчеркнуть, что вырастить поколение иноязычных армян никогда не удастся, просто исходя из объективных реалий Армении и именно потому я не опасаюсь возможных 2% иноязычных школ. Тем более, принимая во внимание, что русских школ там будет столько же сколько школ с другим языком обучения. Нет, серьезно, вы себе представляете англоязычного или франкоязычного ребенка выросшего в Армении? Я как то не очень...

Надеюсь мои объяснения чуть-чуть реабилитировали меня))))))

[Абрикос]

Нет, серьезно, вы себе представляете англоязычного или франкоязычного ребенка выросшего в Армении? Я как то не очень...

Молодые мамашки, разговаривающие со своими чадами и собачками исключительно на русском дома, на улице и в транспорте, дают мне абсолютную уверенность в скором появлении англоязычных семей сугубо арташатского происхождения. Провинциализм и подверженность мнимим передовым веяниям, присущий доброй части нашего народа, не оставляет сомнений в том, что так и будет. Выбор конкретного языка дело лишь моды и коньюктуры. Ничем другим я не могу об'яснить сам факт появления подобных решений со стороны вроде бы как образованного человека, вроде бы как государственного чиновника, министра, в то время, когда как реальных и нужных дел невпроворот. Такое впечатление, что с армянским все вопросы решили и осталось научиться танцевать мазурку под испань.

Опять же двух-, трехязычие очень необходимая штука, но не путем замещения армянского, а более продуманными иными методами и средствами.

А к вам у меня никаких претензий, потому как все мы продукты одной и той же системы.

Кстати, про 2% и тому подобное пусть они своим подружкам рассказывают, после сказок о кафе из легких конструкций на кольцевом бульваре, хоски например...