Сасунцы

[Margaryan]

Если продолжать тему то в один ряд с Сасунцами вписывается вот эта вот прошлогодняя новость

В Турции произошло крупное столкновение, причина – лозунг “Малатия – армянский город”

07.09.2007 16:48 /PanARMENIAN.Net/ 5-го сентября в турецком городе Малатия в ходе футбольного матча между командами “Эльязиг-Спор” и “Диарбекир” произошло крупное столкновение между приехавшими в город Эльязига болельщиками и местными жителями. Причиной столкновения стали лозунги “Малатия – армянский город”, выкрикиваемые на улицах группой молодежи из Эльязига. В итоге столкновение переросло в массовые беспорядки и драки. Полиция арестовала 3 участников беспорядков, 2 были госпитализированы.

Позднее, непосредственно на футбольном матче жители Эльязига вновь повторили свои лозунги и заявили, что начальник управления безопасности Малатии Осман Кахян – армянин по национальности. Сотрудники управления безопасности препроводили нарушителей порядка в туалет стадиона, где избили их, сообщает Общественное телевидение Армении.

[Javakhk]

Հատուկ այս թեմային նվիրված`

ՍԱՍՈՒՆԱՍԱՐ

Աշուղ Ջիվանի (Ջավախք)

http://javakhk.net/audio/JIVANI-SASUNASAR.mp3

[kaivaz]

http://www.azg.am/AR/2008070506

«ՄԵՐ ԵԿԵՂԵՑԻՆԵՐԸ ԱԽՈՌԻ ԵՆ ՎԵՐԱԾԵԼ, ՔԱՆԴՈՒՄ ԵՆ ԳԵՐԵԶՄԱՆՆԵՐԸ»

Վկայում է «Հայ սասունցիների միության» հիմնադիրը եւ ավելացնում` «բայց ես սասունցի եմ, չեմ թողնի իմ գերեզմանը»

«Ազգը» դեռեւս հունիսի 3-ի համարում «Սասունցիները հայերի միություն են ստեղծել Թուրքիայում» վերնագրով նշել է, որ նրանք պահանջում են իրենց իրավունքների վերականգնումը Սասունի հայկական եկեղեցիների եւ գերեզմանների վրա: Եկեղեցիների պարագայում խոսքը Մարութա սարի Սուրբ Պետրոս առաքյալի վանքի եւ Սուրբ Աստվածածին եկեղեցու մասին էր, իսկ գերեզմանները պատկանում են Գոմք եւ Արծվիկ գյուղերին:

Հրապարակման համար հիմք էր ծառայել թուրքական ATV հեռուստատեսության կայքէջը, որն իբրեւ սկզբնաղբյուր օգտագործել էր ներկայումս Սասունը ներառող Բաթմանի վիլայեթի տեղական «Բաթման փոստ» թերթի մայիսի 26-ի համարը: «Բիթլիսի, Բաթմանի, Մուշի, Վանի վիլայեթների, գյուղերի եւ գավառների հայ սասունցիների սոցիալական փոխօգնության, մշակույթի եւ համերաշխության» միությունը թեեւ 2006-ին Ստամբուլում է ստեղծվել, սակայն նրա նախագահ Ազիզ Դաղջըն եւ մյուս ղեկավարները բնակվում են Բաթմանում: Հատկանշական է, որ նրանց թուրքական անուն-ազգանուններն ամենեւին չեն խոչընդոտում, որ հավատարիմ մնան իրենց հայկական ինքնությանը եւ պահպանեն դա:

Միության հարցին «Անատոլիայի հայերը հարգանք են պահանջում սեփական արժեքների նկատմամբ» վերնագրով «Էվրենսել հայաթ» հանդեսի հունիսի 30-ի համարում անդրադարձել է Էլիֆ Գյորգունը: Նրա հոդվածին ծանոթացել ենք Ստամբուլի «Հայթերթ» կայքէջում: Գյորգունը հոդվածն սկսում է հետեւյալ կերպ. «Անատոլիայում մահմեդական ծերունին Հրանտ Դինքին հարցրել է հայերի թողած ոսկիների ու գանձերի մասին, իսկ նա պատասխանել է. «Կան, շատ գանձեր կան, բայց ոչ թե հողի տակ, այլ գետնի վրա: Այդ գանձերը մարդիկ են»: Ցավոք, խտրականության դրսեւորումն այնպիսի իրավիճակ է ստեղծել երկրում, որ դարեր շարունակ միեւնույն հողում բնակվող ժողովուրդներից մեկը կարողանում է անտեսել մյուս ժողովուրդների մշակութային, պատմական կամ հոգեւոր արժեքները»:

Այնուհետեւ հոդվածագիրը հակիրճ ներկայացնում է «Հայ սասունցիների միության» ստեղծման պատմությունը, նշում է, որ հիմնադիրների ճնշող մեծամասնությունն ունեն Սասունում բնակվող նաեւ ազգականներ, ապա տալիս է նրանց անունները` Ազիզ Դաղջը, Էրդալ Յըլըդըրըմ, Ռաիֆ Յըլըդըրըմ, Բահրի Գեզ, Էտտո Օջալ, Խաչատուր Քեբաբջը եւ Տիգրան Դեմիրջի:

Գյորգուն, պայմանավորելով միության ստեղծումը «հայրենի հողի ազգային արժեքները փրկելու» հայ սասունցիների նպատակամղվածությամբ, շարունակում է. «Հայ են եւ հանկարծ հետամուտ են լինում իրենց իրավունքների վերականգնմանը: Ծանր գործ է: Հայ լինելն արդեն դժվար է Ստամբուլում, իսկ Անատոլիայում` ավելի քան դժվար: Այն էլ սեփական եկեղեցիներին, գերեզմաններին եւ հողին տեր կանգնելու մտադրության դեպքում: Նրանք տեսնելով, որ Բաթմանի անշարժ գույքի եւ կադաստրի վարչությունը եկեղեցիները գրանցում է իբրեւ լքված բնակարան, իսկ գերեզմանները` ամայի տարածք, պետական սեփականություն ձեւակերպելու համար դիմում են նահանգապետին, ներքին գործերի, քաղաքաշինության նախարարություններին, ընդհուպ Թուրքիայի ազգային մեծ ժողովի մարդու իրավունքների հանձնաժողովին: Սասունցի հայերի ցանկությունը բնական է, իսկ պահանջները` համապատասխան երկրի սահմանադրությանն ու օրենքներին: Նրանք ընդամենը պահանջում են, որ իրենց գերեզմանները ձեւակերպվեն որպես գերեզման եւ հարգվեն 1915-ից ի վեր քահանային կարոտ եկեղեցիները, որովհետեւ «այնտեղ դեռ ապրում են» եւ ամեն տարի հուլիսին ուխտագնացություն կատարում Մարութա սարի վանքը: Սեփական հողը մշակող բազմաթիվ հայ ընտանիքներ կան այնտեղ, որքան էլ նահանգապետը հերքի այդ փաստը: Ուշագրավ է, որ սասունցիների միությունը բողոքում է նահանգապետին, իսկ վերջինս ասում է, թե որեւէ բողոք չեն ստացել: Այսինքն` Բաթմանի նահանգապետը անտեսում է նույնիսկ հայերի բողոքը»:

Հոդվածագիրն անտեսման պատճառը պարզաբանելու համար դիմում է միության հիմնադիրներից Էրդալ Յլդըրըմին եւ ստանում հետեւյալ պատասխանը. «ժամանակին (1915-ին) գյուղում հայտնված նոր աղաները մեզ՝ հայերիս բաժանել են միմյանց մեջ: Մեր ընտանիքի եւ Ազիզ եղբոր ընտանիքի աղաները տարբեր են: Քանի որ այդ տարիներին փրկել են մեզ, ուստի մեր սեփականությունը համարում են իրենցը: Եթե մենք թողնենք-հեռանանք, ապա մեր ունեցվածքը իրենց է մնալու: Այդ աղաները նույնիսկ մեզ են համարում իրենց սեփականությունը եւ անհարգալից վերաբերմունք են ցուցաբերում մեր եկեղեցիների եւ գերեզմանների նկատմամբ: Երբ գյուղում մեր պապերն էին բնակվում, մահմեդականներ չկային: Հետո են եկել, հաստատվել: Ասում են, որ հիմա հայ չի մնացել, ինչպես թե: Չէ՞ որ մեր եկեղեցիները հազարամյա պատմություն ունեն: Մնացել են նաեւ մեր գերեզմանները, չենք ուզում, որ կորչեն գնան: Եթե աղաները ժամանակին փրկել են մեզ, ապա միայն այն բանի համար, որ մենք արհեստավորներ ենք եղել, որոնց խիստ կարիքն են ունեցել: Այնուամենայնիվ փրկելու համար երախտապարտ ենք, սակայն արհամարհանքը վշտացնում է: Իրականում մասնատվել են նաեւ մեր ընտանիքները: Մի մասը մնացել է քրիստոնյա, մյուսը` մահմեդականություն ընդունել: 1915-ից ի վեր մեր գյուղը քահանայի երես չի տեսել: Չենք կարողանում կնքել մեր երեխաներին: Կնքվելու եւ պսակադրման համար ստիպված հասնում ենք Ստամբուլ: Մենք չենք հեռացել Սասունից, որտեղ կան ընտանիքներով բնակվող հայեր: Բիթլիսում 8 գյուղ ունենք, որոնց մի մասը գրանցված է իբրեւ մացառուտ: Որքան էլ ավերված լինեն, ունենք հարյուրավոր եկեղեցիներ: Ամեն տարի հուլիսի 25-ին ուխտագնացություն ենք կատարում Մարութա սար: Սուրբ Աստվածածին եկեղեցին այնտեղ է: Հիմա ախոռի է վերածված: Բուլդոզերներով քանդում են մեր գերեզմանները եւ կադաստրը իբրեւ գերեզման չի գրանցում: Բայց ես սասունցի եմ, չեմ թողնի իմ գերեզմանը»:

ՀԱԿՈԲ ՉԱՔՐՅԱՆ

[Sar]

Интересно вот что: еще лет 15-20 назад было принято считать, чо на этих землях одни курды и турки живут и справится с ними будет невозможно. Сейчас как видите выясняется, что армян там как минимум хватает для создания организаций. А если побглубже покопать, наверняка еще столько же менее активных найдется. Прибавьте к этому абсолютно пасивных курдов (из армянских городов), которые дальше своей лачуги ничего не видят и можно сделать достаточно смелые выводы.

В любом случае, без государственного подхода это все несерьезно

[kaivaz]

Кто бы спорил? Население Западной Армении темно, запугано, задавлено. Имеет смутные представления о своем национальном происхождении. Их легко можно или вынудить уехать или ре-ассимилировать обратно в армян.

Только вот есть одна небольшая проблема. Турецкая армия.

[Sar]

Мне как раз кажется их не надо вынуждать уезжать. Наоборот. Оставаясь гражданами турции и проживая на замлях Западной Армении, эти люди вполне могут освоить армянский, стать частью армянской культуры и более того, принять христианство. Турецкая армия мне кажется им вряд ли сможет в этом помешать. Другой вопрос, что рано или поздно этот "ренессанс" надо будет доводить до вполне разумных требований по самоопределению. Вот тогда-то об армии и пойдет речь. Поэтому, на мой взгляд, работу в отношении турецких армян надо вести только и только параллельно с работой с курдами, лазами, алевитами и т.д.

[kaivaz]

Там к сожалению не наберется необходимой критической массы для ренессанса в масштабах всего нагорья. Сохраняются разрозненные островки в разных углах - и все очень далеко от армянской границы.

Но требовать свои права они все равно должны, вне зависимости от дальнейшего рзвития ситуации.

А под изгнанием я имел ввиду именно изгнание пришельцев. Историки прекрасно знают в каких регионах курды являются ислаизированными в незапамятные врменена армянами, а в каких - пришлыми кочевыми и осевшими в последствие на землю курдами. Разница между теми и другими чувствуется по сей день.

[Margaryan]

:rolleyes: :rolleyes: