Тейшебаини

[Lion]

Спосибо за ссылку Ширванзаде джан!

В связи с этим не могу не привести цытату из моей книги (оно на армянском - времени нет переводить)

Սեպագիր արձանագրությունների վրա հիմնված տարածաշրջանի քաղաքական իրավիճակի վերլուծությունը հիմք է տալիս արիական արշավանքները դեպի հարավ և արևելք տեղադրել մ.թ.ա. 1700 թ-ին` ոչ ուշ և ոչ շուտ: Հենց այս ժամանակաշրջանում էր, որ տարածաշրջանային քաղաքական իրավիճակը լիովին հնարավորություն էր ընձեռնում իրականացնել նման արշավանք: Այսպես. մ.թ.ա. XVIII դարի կեսերին ծաղկում ապրող Բաբելոնի հզոր պետությունը նույն դարի վերջին և հաջորդ դարասկզբին սկսում է շեշտակիորեն անկում ապրել, իսկ դարասկզբին նույնպես բավականին հզոր Ասորեստանը մ.թ.ա. XVIII դարի ողջ երկրորդ կեսը բզկտվում էր միջգահակալական պայքարից և դարավերջին այն աստիճան էր թուլացել, որ ողջ հաջորդ դարը նրա մասին նույնիսկ էական հիշատակում չկա: Սրա հետ կապված հատկանշական է, որ հենց մ.թ.ա. 1700 թ-ին (և սա անուղղակի ձևով հիմնավորում է արիական արշավանքների իմ բերած մոտավոր թվականը ու նրան հաղորդում որոշակի կոնկրետություն) Ասորեստանում վերջացան գահակալական կռիվները, մի հանգամանք, որը կարելի է կապել Հայկական բանակի կողմից երկրի գրավվելու հետ: Իր հերթին թուլացած Էլամը ևս մ.թ.ա. ողջ XVII դարում էական դեր չուներ, իսկ Ասորիքի պետություններն այդպես էլ ուշքի չեկան Բաբելոնի հարվածներից և աստիճանաբար ավելի մասնատվեցին: Ինչ վերաբերվում է Խեթթին, ապա մ.թ.ա. XVII դարի սկզբում այն դեռևս թույլ էր և սկսելու էր ակտիվորեն պայքարել արիական գերիշխանության դեմ միայն մ.թ.ա. XVII դարի կեսերից սկսած: Հետաքրքիր կերպով այս ամենը հաստատում է նաև □Արա Գեղեցիկ և Շամիրամ□ զրույցի արաբական տարբերակը, ըստ որի հայերը պարտության են մատնել Շամիրամի որդի և հաջորդ Արսիսին (ամենայն հավանականությամբ նկատի է ունեցվում Ասորեստանի 40-ամյա կատաղի միջգահակալական պայքարի վերջում մի պահ իշխանության հասած Ադասիին (մ.թ.ա. 1700)), որից հետո Ասորեստանի քսան թագավորներ □հարկ էին վճարում հայոց թագավորին□ (տես` Մ. Օհանյան, □Հայ ժողովրդի պատմության ցեղային շրջանի մասին□): Ակնհայտ է, որ այս զրույցում խոսքը գնում է հենց Արա I Գեղեցիկին (մ.թ.ա. 1769-1743) և նրա որդի Արա-Կարդոսին (մ.թ.ա. 1743-1725) հաջորդած ժամանակաշրջանի մասին, երբ արիական արշավանքներից հետո մ.թ.ա. 1700-1427 թվականներին կառավարած Ասորեստանի 20 արքա 273 տարվա ընթացքում ենթարկվում ու հարկ էին վճարում սկզբում Արատտայի Հայկազունիներին, իսկ հետագայում` Միտանիի արքաներին, որոնցից Սանասարը (մ.թ.ա. մոտ 1490-1450) նույնիսկ 8 տարով (մ.թ.ա. 1480-1472) վերացրեց Ասորեստանի թագավորությունը: Այսպիսով այս ամենը հիմք է տալիս բավականին հիմնավորված համարել արիական արշավանքների` իմ բերած թվականը: Պետք է ասել նաև, որ արիական արշավանքները, պատմականորեն օրինաչափ լինելով հանդերձ, բացասական հետևանքներ ունեցան Հայաստանի համար: Ստեղծված գերիշխանության արդյունքում Հայաստանը և հայ ժողովուրդը, ըստ էության իրեն զոհելով, մարդկության համար ապահովեց նրա ամենամեծ առաջընթացներից մեկը: Գերիշխանության ոլորտում անմիջականորեն ընդգրկված, ինչպես նաև հարակից երկրներ ծանոթացան առաջավոր գիտական նվաճումներին (հեծելազոր, երկաթե ճաղավոր անիվ և մարտակառք, աստղագիտություն, արվեստ, երկաթագործություն, ամրոցաշինության և ընդհանրապես շինարարության յուրահատուկ ձևեր և այլն), ինչպես նաև ստացան հսկայական գենետիկ պոտենցիալ, որից զրկվեց Հայաստանը: Այս կապակցությամբ խիստ տեղին են Լ. Գումիլևի այլ առիթով ասված խոսքերը. □Նրանց... կործանեցին ոչ թե պարտությունները, այլ հաղթանակները□: Հայաստանից դուրս տեղակայված ռազմիկները անխուսափելիորեն հարաբերվում, իսկ հաճախ էլ ընտանիք էին կազմում տեղաբնիկ կանանց հետ և ունենում երեխաներ: Իսկ փոքր երեխաների դաստիարակությամբ որպես կանոն զբաղվում են հենց կանայք և բնականաբար ծնված երեխաները գենետիկորեն արդեն իսկ լինելով կիսահայ, մշակութային տեսանկյունից գրեթե լիովին ենթարկվող էին տեղական մշակույթի ազդեցությանը: Արշավանքի ելած Հայ ռազմիկների հետագա սերունդները մի քանի տասնամյակում արդեն իսկ դադարում էին իրենց հայ զգալ, նրանց մոտ բացակայում էր Հայաստանի, որպես Հայրենիքի, հասկացությունը և նրանք արդեն առաջնորդվում էին իրենց տարածաշրջանի շահերով: Օտարացման այս անխուսափելի գործընթացի տրամաբանական արդյունքում, ստեղծված պետությունը, ներքնապես չունենալով ամուր լինելու սոցիալ-տնտեսական հիմք, դատապարտված էր փլուզման հենց իր ներքին զարգացումների արդյունքում, որն էլ տեղի ունեցավ, չնայած դեռ երկար հարյուրամյակներ, իսկ հաճախ էլ մինչ այսօր, երկրագնդի մի մեծ մասի բնակչությունը, թեկուզ և արմատներով, գտվում է մեկ ընդհանուր մշակութային, գենետիկ և հոգևոր տարածքում:

[NewNomad]

Чур не путать "урартийский (-ая,-ое)" и "армянский (-ая,-ое)"...

Окончания "-уни" в родах (Рштуни, Бзнуни, Арцруни, Хорхоруни) прямо или косвенно (не имеет значения) показывает на урартийское происхождение фамилии. Как известно Ереван (Эребуни) - тоже урартийское название. Если кто-то утверждает, что урартийцы - это предки армян, то что мешает ему же утверждать то, что албанцы - предки азербайджанцев?!

Тейшебаини... Тейшеба-уни... Это было б вернее. Тейшеба (Тушпа, Туспа, Тосп) - бог войны урартийцев (если не ошибаюсь). И столица Урарту на берегу Вана - Тушпа. А "-уни"... Чур не путать "урартийский (-ая,-ое)" и "армянский (-ая,-ое)"...

[Таронеци]

Вот чем мне нравится такой подход - это безапеляционностью.

NewNomad, а ты правила правописания Ванского царства в школе изучал? Или сосед-старый ванец научил? Как эти клинья читаются - очень большой вопрос.

Но начнём с начала.

"Уни" - это всего лишь указание на обладание. Бзнуни - сакральный царский сокольничий, Арцруни - каким-то образом связан с орлами(возможно, вариант сокольничего, я не в курсе), остальные двое упомянутых - это владетели соответствующих областей(хотя кто хорошо знает грабар - может меня поправить). Непонимание корней - не основание приписывать слова инопланетянам. Я слышал версию(от местного жителя Нахиджевана), что Норашен - такое древнее название, что "мы даже не помним что оно означает".

Теперь о городах.

Вернёмся к чтению. Надписи Ванского царства читались с использованием ассирийского свода клиньев, уже известного к тому времени. Слышал песню группы "Тхе Битлеас", которая называется "Йестердей"? Вот тов. Пиотровский текстов таких песен вычитал на ванских клинописях много. Именно потому, что читал армянский текст по ассирийским правилам(в то время, как даже состав звуков и-е и семитских языков не совпадают). Отсюда появился естердейский язык, пардон, урартийский. Что удивительно, естердейцы, тьфу, урартийцы свою страну почему-то именовали не Урарту, а Биайна. А об Урарту им ничего не было известно.(Ну помнишь, наверное, как коварные хаи, завоевав армян, стали называть Армению Хайастаном?).

Начнём отсуда. Никто в истории не знает о существовании стрны Биайны, но все в один голос(и Библия в первую очередь) свидетельствуют о наличии Ванского царства. Теперь поехали.

Би-Ай-На(помнишь приколы Вавилон-Бабилон?), так вот, теперь читаем по-людски В-А-Н!!!

Три буквы уже знаем. Далее выямняется, что не Эребуни, а просто(принять валерьянку!) ЕРЕВАН, не Тейшебаини, а ТЕСАВАН, и не Тушпа, а именно Тосп.

Так что когда читаешь - думай, это не вредно. И с прошедшим праздником тебя! :sharik:

[Grigoriy]

типа тут меньше безапеляционности

[Ширванзаде]

Лион джан, - нет проблем, - тем более для тебя, мой друг.

Амма, yete hayeren es grum, plis, latinakakan grov gri. Voch mi ban chem tesnun - sah gratsa karakosik en durs en galis manitori vra.

"что дает арийство? "

Хороший вопрос, Григорий.

По моему, ничего особенного, просто больше ответственности.

[NewNomad]

Вот чем мне нравится такой подход - это безапеляционностью.

NewNomad, а ты правила правописания Ванского царства в школе изучал? Или сосед-старый ванец научил? Как эти клинья читаются - очень большой вопрос.

Но начнём с начала.

"Уни" - это всего лишь указание на обладание. Бзнуни - сакральный царский сокольничий, Арцруни - каким-то образом связан с орлами(возможно, вариант сокольничего, я не в курсе), остальные двое упомянутых - это владетели соответствующих областей(хотя кто хорошо знает грабар - может меня поправить). Непонимание корней - не основание приписывать слова инопланетянам. Я слышал версию(от местного жителя Нахиджевана), что Норашен - такое древнее название, что "мы даже не помним что оно означает".

Теперь о городах.

Вернёмся к чтению. Надписи Ванского царства читались с использованием ассирийского свода клиньев, уже известного к тому времени. Слышал песню группы "Тхе Битлеас", которая называется "Йестердей"? Вот тов. Пиотровский текстов таких песен вычитал на ванских клинописях много. Именно потому, что читал армянский текст по ассирийским правилам(в то время, как даже состав звуков и-е и семитских языков не совпадают). Отсюда появился естердейский язык, пардон, урартийский. Что удивительно, естердейцы, тьфу, урартийцы свою страну почему-то именовали не Урарту, а Биайна. А об Урарту им ничего не было известно.(Ну помнишь, наверное, как коварные хаи, завоевав армян, стали называть Армению Хайастаном?).

Начнём отсуда. Никто в истории не знает о существовании стрны Биайны, но все в один голос(и Библия в первую очередь) свидетельствуют о наличии Ванского царства. Теперь поехали.

Би-Ай-На(помнишь приколы Вавилон-Бабилон?), так вот, теперь читаем по-людски В-А-Н!!!

Три буквы уже знаем. Далее выямняется, что не Эребуни, а просто(принять валерьянку!) ЕРЕВАН, не Тейшебаини, а ТЕСАВАН, и не Тушпа, а именно Тосп.

Так что когда читаешь - думай, это не вредно. И с прошедшим праздником тебя! :sharik:

[Таронеци]

"Ты"кать - это первейшая безапеляционность. И кому мы здесь, Таронеци джан, будем аппелировать?... Разве что модератору? Не смеши.

[NewNomad]

По поводу "уни". Зачем мне читать Аракеляна с Иоаннисяном, если я внятно слышу слово? Зачем, к примеру, мне нужны консультации по фамилии Волопас(это реальная украинская фамилия), если я вполне чётко понимаю смысл слова?

Да мне и в голову не пришло бы кого-то винить, а уж тем более тюрков. Для них есть более приемлемые формы воздействия, правда к нашей теме они не относятся, как и остальные перечисленные(кроме персов), т.к. этнонимы региона сложились задолго до появления этих фигурантов на арене истории.

А вот этого не надо. Нет никакой необходимости. Есть источники, их надо читать. Там всё написано.

[Ширванзаде]

"не Тейшебаини, а ТЕСАВАН"

В этом есть некоторый смысл, ибо имя бога грозы Тейшеба - индоевропейское заимствование. Этимологически оно имеет связь с и-е. корнем tesk - топор. Впомним, что топор являлся главным атрибутом Тейшеба, и характиризовал его как творца (хетт. taks - делать).

Этот теоним можно сравнить с хайаским богом грозы Таксанна и греческим Тесей.

Теоним Тейшеба в этой связи интерпритируется как "держатель топора".

[Grigoriy]

там же русское "тесак"

[Ширванзаде]

Верно подмечено, Григорий.

Русское "тесак" от того-же корня - tesk.

[Lion]

Таронеци джан! Ты обсалютно прав, а все наши лже-научние историки 30-80 их годов из кожи вон лезлы, дабы обоснавать свои изначально неправильние тезиси...

Эти мудаки этим зашитили дисертации, получили чини и цеплялись за это...

Им то что, что Аргишти называл свою лошадь Арцив или то, что название бога в клинописях передаетса словом "астуац"...

Это им по барабану - главное их научние чины

Ширванзаде джан! я так написал, потаму что я ЦЫТИРОВАЛ СВОЮ КНИГУ. Если у тебя есть проблемы с буквами, то измени комп, так как у тебя просто нет подхадяшего фонта...

Лион джан, - нет проблем, - тем более для тебя, мой друг.

[Grigoriy]

Я хочу вам верить, но куда бы не кинулся, все твердят одно - генетически разные языки. армянский - ветвь фригийского, проникшая с племенем армов с балкан.

[Grigoriy]

да, кстати, несмотря на то, что я хочу верить, я тем не менее остаюсь скептиком, верящим в принцип "миллионы мух не могут ошибаться"

[Ширванзаде]

"армянский - ветвь фригийского, проникшая с племенем армов с балкан."

Григорий, Вы, наверно, говорите о так называемых "восточных мушках".

Дело в том, что предположение о их проникновение на Армянское Нагорье с запада была связана с так называемой "балканской" теорией индоевропейской прародины... Она давно утарела.

Как паредпологалось, мушки пришли на Армянское Нагорье где-то в XXII веке до н.э., но анализ некоторых топонимов, теонимов и имен царей Хайасы указывает на их "балканские" cвязи, имевшие место задолго до этого самого XXII века...

- Короче говоря, "мушки" ассирийских источников небыли никакими балканцами, - они были хайасцами, пришедшими в страну Арме не с запада, а как пологается - с севера.

Фригийцы же или "западные мушки" покинули свою прародину - Армянское Нагорье - несколько раньше. Отсюда и предпологаемая близкородственная связь армянского и фригийского...

Кстати, египтяне считали фригийский древнейшим языком на земле.